Smyczyk to jeden z mniej znanych przedstawicieli pluskwiaków. I to nie tylko osobom nie wtajemniczonym w świat owadów, ale nawet tym, którzy zajmują się nimi w bardzo zaawansowany sposób. Przy okazji opisu postaram się zresztą opowiedzieć dlaczego.

Wygląd

Zacząłbym od systematyki, ale w zasadzie nie mam w tej kwestii zbyt wiele do napisania. Smyczyk mrówkownik to jeden z dwóch krajowych przedstawicieli rodziny Alydidae… bardzo małej rodziny zresztą, która na całym świecie liczy sobie 250 gatunków, zaś w Europie mamy ich zaledwie 10 gatunków, w tym tylko dwa, które występują poza rejonem śródziemnomorskim. Kuzynem smyczyka jest Megalotomus junceus, znacznie ciemniej ubarwiony niż nasz bohater, a do tego w naszym kraju występuje naprawdę sporadycznie.

Alydus calcaratus, to średniej wielkości pluskwiak dorastający do 12 mm. Jego ciało jest silnie wydłużone, sylwetkę zaś ma smukłą, choć nie aż tak bardzo jak np. smukleńcowate (Berytidae). Pod względem ubarwienia jest brązowy z czarnym spodem ciała oraz czarnymi nogami i czułkami. Wierzch części segmentów odwłoka jest zaś jaskrawo czerwony, choć w spoczynku ta część ciała jest schowana przed naszym wzrokiem pod skrzydłami (możliwe, że te czerwone elementy mają upodobnić smyczka do błonkówek z rodziny nastecznikowatych, Pompilidae). Dodam jeszcze, że jego ciało jest też pokryte licznymi włoskami.

Gdzie go można spotkać?

Występuje powszechnie w całym kraju. Spotkać go można na różnych terenach trawiastych, zwłaszcza tych suchszych, często w dużej liczbie.

Tryb życia

Smyczyka bardzo łatwo można spotkać wśród traw i innej roślinności… zarówno w pobliżu ludzi, jak i na znacznie dzikszych obszarach. Pod względem odżywiania się to typowy roślinożerca wysysający soki z różnych roślin, głównie tych z rodziny motylkowatych. Szczególnie chętnie wysysa soki z opadłych nasion. Oprócz tego, dorosłe smyczki chętnie wysysają minerały z padliny i odchodów większych zwierząt… na których to mogą się gromadzić w całkiem sporych grupach. Podobnie jak inne pluskwiaki, także smyczki w sytuacji zagrożenia potrafią wydzielać nieprzyjemny zapach. Innym ich sposobem na uniknięcie zagrożenia, to… po prostu ucieczka. Nie są specjalnie płochliwe, ale dłużej niepokojone mogą zbiec z roślinki, na której siedzą, lub nawet odfrunąć na krótki dystans. Dorosłe pluskwiaki obserwuje się od połowy sierpnia do połowy września, ewentualnie do października. Później zimują, zaś wiosną samiczki przystępują do składania jaj.

Młode larwy znacznie odbiegają wyglądem od imago. Związane jest to z tym, że starają się naśladować mrówki, szczególnie te z rodzaju Formica. I tutaj pojawiają się niejasności. Okazuje się bowiem, że młode smyczyki łączy z mrówkami coś więcej niż tylko podobny wygląd… ale nie do końca wiadomo co dokładnie. Jedni badacze utrzymują, że larwy smyczyków żyją w mrowiskach, inni jedynie przypuszczają taką możliwość (choć nie wiadomo, jak miałoby wyglądać omijanie przez nie mrówczych strażników). Jeszcze inni utrzymują, że larwy smyczyka żyją w pobliżu gniazd mrówek, ale ich relacje z mrówkami pozostają niejasne. Wiadomo natomiast, że wraz z kolejnymi linieniami, larwy smyczyków coraz bardziej przypominają dorosłe pluskwiaki, niż mrówki.