ważka różnoskrzydła

Wszystkie wpisy otagowane „ważka różnoskrzydła”

Żagniczka wiosenna (Brachytron pretense) – mała, ale zadziorna

Posted by skorpion21 on 2 kwietnia 2020
Kategorie: Makro. Tagi: , , , , , . Dodaj komentarz

Pomijając dwie straszki, które są naszymi jedynymi ważkami zimującymi jako dorosłe, pierwsze wiosenne ważki pojawiają się na przełomie kwietnia i maja. Wśród nich można wymienić m.in. szklarki, gadziogłówki oraz bohaterkę tego artykułu, czyli żagniczkę. Tą ostatnią spotykam najrzadziej z nich wszystkich, a jeśli już się trafia, to zwykle pojedynczo. Czasami ją widuje, jak przysiada na gałęziach drzew, ale nie łatwo do niej podejść, ponieważ jest bardzo czujna i odlatuje, jeśli tylko poczuje się zagrożona. Na szczęście nie jest to też niemożliwe i kilka razy miałem z nią bliższy kontakt, dzięki czemu mogę wam ją pokazać.

Systematyka i wygląd

Żagniczka wiosenna, znana też jako żagniczka zwyczajna lub szklarek, należy rzecz jasna do rodziny żagnicowatych (Aeshnidae) i jest jedyną przedstawicielką swego rodzaju w Polsce.

Na pierwszy rzut oka przypomina wyglądem inne żagnicowate, ale jeśli uda nam się jej bliżej przyjrzeć, to szybko dostrzeżemy, że różni się od nich kilkoma cechami. Przede wszystkim warto zwrócić na gęste włoski, które pokrywają jej ciało; to jedyna nasza żagnica, której odwłok jest owłosiony. Żagniczka wiosenna jest także dużo mniejsza od np. żagnicy sinej (Aeshna cyanea), którą chyba najmocniej przypomina. Długość jej ciała sięga maksymalnie 6,3 cm, a rozpiętość skrzydeł dochodzi do 7,5 cm. Takie wymiary oznaczają, że najmniejszą przedstawicielką żagnicowatych w Polsce. Jeśli chodzi o ubarwienie to jest w dużej mierze czarna, z licznymi, kolorowymi plamami na ciele. Na tułowiu znajdują się żółte lub zielonkawe plamy i podobne są też obecne na odwłoku samicy. Odwłok samców pokrywają z kolei niebieskie plamki.

Gdzie ją można spotkać?


Obecna w całej Polsce z wyjątkiem obszarów górskich. Najpospolitsza na pojezierzach oraz w centralnej części kraju. Pojawia się w okolicach rozmaitych wód stojących, takich jak stawy, jeziora, glinianki, torfianki i żwirownie. Znacznie rzadziej zasiedla wody wolnopłynące. Oczywiście, podobnie jak inne żagnice, również i ten gatunek lubi odlatywać od wód i przez to można go też spotkać np. w lasach. Pierwsze osobniki pojawiają się pod koniec kwietnia i są widywane do końca czerwca.

Tryb życia

Może i żagniczka wiosenna jest mała, ale to nie oznacza, że brak jej pazura. Wręcz przeciwnie, jest drapieżnikiem, który nie boi się atakować dużych ofiar. Sam miałem okazję zobaczyć ją, jak zaatakowała i dopadła inną ważkę, konkretnie lecichę pospolitą (Orthetrum cancellatum), która jest przecież niewiele od niej mniejsza! Przyznam, że widok ten naprawdę mocno mnie zaskoczył. Drapieżnik ze swoją ofiarą wpadł między trawy i jak gdyby nic zaczął ją pożerać. Udało mi się ją nawet podejść i zrobić parę zdjęć, ale to było dobrych parę lat temu, gdy nie byłem jeszcze tak doświadczony w robieniu zdjęć i wyszły mi one tak sobie. Cała sytuacja miała miejsce nad Jeziorem Isąg, w pobliżu Łukty i nie była jedyną tego typu. Pamiętam, że trafiłem na okres, gdy przeobraziło się mnóstwo lecich, które często padały łupem różnych ważek, nie tylko żagniczek, ale też husarzy mniejszych i miedziopiersi metalicznych. Opowiadałem już o tym zresztą właśnie przy okazji artykułu o husarzu, do którego zresztą was odsyłam tutaj. Na inne ważki, żagniczki polują jednak raczej okazjonalnie. Ich głównym celem ataku są mniejsze owady, takie jak muchówki, jętki czy chruściki. Żagniczki latają najchętniej w słoneczne dni, gdy pogoda się psuje wówczas usadawiają się na roślinach i cierpliwie czekają na jej poprawę.

Kopulacja tych ważek odbywa się w locie lub na roślinach. Gdy jest po wszystkim samice pojawiają się nad brzegami wód, aby złożyć jajeczka. By zapewnić im bezpieczeństwo wkłuwają je w tkankę roślin unoszących się na powierzchni wody. Larwy, które się wylęgną dorastają do 4 cm i są łatwe do rozpoznania dzięki głowie, która ma trochę kształt trapezu. Co więcej jej oczy są bardzo malutki, w porównaniu z larwami innych żagnicowatych. W ciągu swoje życia ukrywają się wśród podwodnej, zbutwiałej roślinności, gdzie polują na drobne zwierzęta. Ich rozwój trwa w sumie trzy lata.

Husarz władca (Anax imperator) – król przestworzy

Posted by skorpion21 on 1 kwietnia 2020
Kategorie: Makro. Tagi: , , , , , . Dodaj komentarz


We wszystkich moich książkach, husarz jest opisywany jako wyjątkowo pospolity gatunek, co mogłoby oznaczać, że spotkanie z nim jest dziecinnie proste. Osobiście mam jednak z nim trochę inne doświadczenia. Mimo, że dość często zdarza mi się chodzić w teren, to w swoim życiu widziałem go kilka, może kilkanaście razy. Mogłoby się wydawać, że miałem pecha, jednak szkopuł tkwi gdzie indziej. Książki nie wspominają bowiem, że husarz jest bardzo płochliwą ważką. Od czasu do czasu zdarza mu się przysiąść na jakiejś gałęzi czy łodydze, żeby odpocząć, ale jednocześnie jest piekielnie czujny. Podrywa się do lotu, gdy tylko odkryje, że jesteśmy w pobliżu i zanim zdążymy go dojrzeć, on jest już w powietrzu i krąży wysoko nad naszymi głowami, szukając nowego miejsca na odpoczynek. Właśnie dlatego, husarz jest tą ważką, która dość późno gości na moim blogu. Mimo to, w ciągu tych kilku lat udało mi się mu zrobić kilka zdjęć, co oznacza, że mogę go w końcu pokazać.

Systematyka i wygląd

Rodzaj Anax, który jest zaliczany do rodziny żagnicowatych (Aeshnidae), liczy w naszym kraju zaledwie trzy gatunki. Husarza mniejszego (A. parthenope) miałem już okazję pokazać u siebie na blogu, natomiast tym, który wciąż na to czeka jest husarz wędrowny (Anax ephippiger) i jak wskazuje jego nazwa, jest gatunkiem migracyjnym, który co jakiś czas przylatuje do Polski z południa. W 2019 r. miał miejsce duży nalot tego gatunku na nasz kraj, jednak niestety nie miałem szczęścia, aby go spotkać i sfotografować.

Husarz władca to największa ważka w naszym kraju. Długość jego ciała dochodzi do 8,4 cm, a rozpiętość jego skrzydeł sięga nawet do 11 cm. Tułów samców jest intensywnie zielony, zaś ich odwłok jaskrawoniebieski z czarną pręgą biegnącą przez cały jego środek. Ubarwienie samic jest podobne, ale dużo mniej intensywne i znacznie w nim więcej zieleni. Husarz władca jest bardzo charakterystyczny i dość łatwo go rozpoznać, jednak jest jedno „ale”. Dokładniej chodzi o jego krewniaka husarza mniejszego, u którego występuje odmiana barwa łudząco podobna do husarza władcy. Można go jednak łatwo odróżnić po tym, że jego ubarwienie nie jest tak jaskrawe, jak u władcy i dotyczy to zarówno odwłoka jak i tułowia.

Gdzie go można spotkać?

Jak już wspomniałem na początku, husarz jest opisywany jako gatunek pospolity. Dodam do tego jeszcze, że można go spotkać w całej Polsce, z wyjątkiem wysokich masywów górskich. Co do środowiska, to pojawia się w pobliżu rozmaitych zbiorników wodnych, głównie stojących oraz wolnopłynących. Szczególnie upodobał sobie te, które zostały stworzone przez człowieka, a więc zbiorniki retencyjne, glinianki, żwirownie, stawy i torfianki. Mimo jego zmiłowania do wody, często zdarza mu się oddalać od wód i dlatego można go też spotkać np. na nasłonecznionych obrzeżach lasów. Husarza władcę można obserwować od maja do sierpnia.

Tryb życia

Husarz władca uchodzi za jednego z najlepszych lotników wśród ważek i obserwując go w locie można w to rzeczywiście uwierzyć. Dotyczy to szczególnie samców, które dzielnie patrolują swoje rewiry i przepędzają z nich potencjalnych rywali w bardzo widowiskowy sposób. Odnosi się to nie tylko do innych husarzy, ale też do innych ważek. Jeśli husarz władca spotka mniejszą od siebie ważkę, to na przepędzeniu wcale nie musi się skończyć. Husarz jest bowiem agresywnym drapieżnikiem, który bez skrupułów poluje na rozmaite owady, głównie muchówki, chruściki i jętki, ale czasami zdarza mu się też chwytać mniejsze motyle i właśnie inne ważki. Mogą to być np. lecichy, szklarki czy szablaki. Z tego co jednak udało mi się zaobserwować, to nie zdarza mu się to tak często, jak husarzowi mniejszemu.

Kopulacja tych ważek zaczyna się w powietrzu, ale szybko przenosi się na ziemię. Gdy jest już po wszystkim, samice przylatują nad zbiorniki wodne i przysiadają na unoszących się na wodzie roślinach, by składać w nich jaja. Robią to zawsze samotnie, bez towarzystwa samca, co różni je od husarzy mniejszych, u których samiec zawsze towarzyszy samicy w trakcie tego procesu.

Z jaj wylęgają się larwy, których rozwój trwa rok. Ostatecznie mogą dorastać nawet do 5,5 cm, a do tego są dużo masywniejsze niż larwy innych naszych ważek. Są też bardzo drapieżne i oprócz owadów, mogą też polować np. na kijanki czy małe rybki. Na swoje ofiary polują przy pomocy zmodyfikowanej wargi dolnej, czyli tzw. maski, na końcu której znajdują się swego rodzaju szczypce. Gdy larwa dostrzeże ofiarę, wówczas wyrzuca w jej kierunku maskę z tak zawrotną prędkością, że ofiara nie ma praktycznie szansy na ucieczkę. Larwa potrafi się też poruszać na większe odległości dzięki wodzie zasysanej przez odbyt do jelita. Gdy larwa chce się przemieścić, wyrzuca tę wodę z powrotem na zewnątrz i robi to z taką siłą, że zostaje wyrzucona do przodu, zupełnie jakby miała w odbycie silnik odrzutowy! Przydaje się to do ucieczki przed drapieżnikami i żeby zbliżyć się do ofiary.

Koniec ich rozwoju przypada zwykle na przełom maja i czerwca. Właśnie wtedy, pod osłoną nocy, larwy wspinają się na wystające z wody rośliny wodne i przeobrażają się w dorosłe ważki. Często to robią jednocześnie, dlatego dochodzi do sytuacji, gdy nagle jednego dnia, nad danym zbiornikiem wodnym, pojawia się nagle całe mnóstwo husarzy, choć jeszcze dzień wcześniej nie było tam ani jednego.

Żagnica sina (Aeshna cyanea) – błękitna i okazała

Posted by skorpion21 on 16 września 2017
Kategorie: Makro. Tagi: , , , , , , . 1 Komentarz

Żagnica, o której za chwilę wam opowiem, należy do jednych z najbardziej znanych ważek w naszym kraju. Chyba nie ma nikogo, kto podczas wypadu do lasu nie spotkałby się z tym ogromnym, rozlatanym owadem, który wprost uwielbia podlatywać do ludzi i zawisać w powietrzu dosłownie przed nosami. Choć pozornie może być to odebrane jako próba ataku, w rzeczywistości żagnica jest po prostu bardzo ciekawskim stworzeniem, które warto mieć w pobliżu, chociażby dlatego, że jej łupem padają mniejsze, ale prawdziwie dokuczliwe stworzenia, takie jak komary czy muchy. I już samo to jest dobrym powodem, by poznać ją bliżej.

Nazewnictwo i systematyka

Na chwilę obecną zwie się ją żagnicą siną, co jest nawiązaniem do jej nazwy łacińskiej, ale nie zawsze tak było. W przeszłości znana była bowiem jako żagnica okazała i z taką też nazwą można się spotkać w starszej literaturze. Co jednak ciekawe, czasami nazywano ją również żagnicą błękitną, czy żagnicą większą. Sporo tych nazw, dlatego dobrze, że w końcu zdecydowano się na jedną konkretną, choć przyznam szczerze, nie było mi łatwo przestawić się z żagnicy okazałej na żagnicę siną.

Co do systematyki, napisze tylko, że żagnica sina jest jednym z 9 gatunków, z rodzaju Aeshna, należącego do rodziny żagnicowatych (Aeshnidae).

Wygląd

Żagnica sina jest jedną z największych przedstawicielek swego rodzaju, a jednocześnie jedną z największych rodzimych ważek w ogóle. Długość jej ciała sięga 7,5 cm, zaś rozpiętość jej skrzydeł dochodzi do 11 cm. Jej ciało ma mocną budowę, choć odwłok jest jednocześnie stosunkowo smukły.

Świeżo po przeobrażeniu się w dorosłego osobnika, przedstawiciele obu płci mają bardzo zbliżone ubarwienie, w którym największą uwagę przykuwa ciemno zabarwiony odwłok, z licznymi, blado-niebieskimi plamkami. U samiczek szybko jednak nabierają zielonej barwy, zaś sam odwłok przybiera brązowy kolor. Samce z kolei stają się w dużej mierze czarne, zaś plamki na odwłoku tylko częściowo zmieniają barwę na zieloną, reszta bowiem pozostaje niebieska (choć takie plamki, są dużo jaskrawsze, niż u młodych osobników).

Warto się również przyjrzeć plamom na tułowiu, które u obu płci są zielone, zaś ich układ i wygląd jest bardzo ważny przy identyfikacji tego gatunku. Zwłaszcza dwie plamy na jego wierzchu, które są duże i mają nieco owalny kształt. U większości pozostałych gatunków żagnic, wspomniane plamki są zwykle mniejsze, bardziej podłużne lub nie ma ich w ogóle. Jedynie u rzadkiej żagnicy zielonej (Aeshna viridis) możemy się spotkać z podobnymi plamami. Na szczęście ją również można odróżnić po ubarwieniu tułowia, tyle, że trzeba spojrzeć na jego boki. Podczas gdy u żagnicy zielonej są one jednolicie zielone, z pojedynczym, czarnym pasem, w jego przedniej części, to u naszej żagnicy sinej, mamy dwa czarne pasy, przy czym ten drugi występuje w jego środkowej części. Co również ważne, nie jest on jednolity, lecz z charakterystycznymi, zielonymi plamkami. Tak wyglądające boki tułowia są obecne zarówno u samca, jak i u samicy żagnicy sinej.

Z innych cech charakterystycznych tego gatunku, w oczy rzuca się chociażby ciemna palma na czole, która z wyglądu przypomina trochę grzybka (u żagnicy zielonej, plamka ta jest węższa i pozbawiona nóżki). Bardzo ważny jest również wygląd pierwszych trzech segmentów odwłoka, który zdecydowanie różni się od tego, jaki posiadają inne żagnice, dlatego dobrze jest go zapamiętać, gdy próbuje się je zidentyfikować.

Gdzie ją można spotkać?

Pospolita w całej Polsce. Gatunek ten jest bardzo wszechstronny pod względem wyboru wód, w których rozwijają się jego larwy, to też można go spotkać w pobliżu najróżniejszych zbiorników wodnych, ale nie tylko. Żagnice mają bowiem zwyczaj oddalać się od nich i to na znaczne odległości, dlatego równie często można je spotkać w lasach, a od czasu do czasu zalatują nawet do miast. Również miłośnicy ogródkowych oczek wodnych mogą liczyć na ich odwiedziny. Pierwsze, dorosłe osobniki można znaleźć już pod koniec czerwca, natomiast ostatnie z nich można obserwować nawet do pierwszych, listopadowych dni, o ile tylko będzie im sprzyjać pogoda.

Tryb życia

O żagnicy sinej można śmiało powiedzieć, że jest sprawnym, a przede wszystkim bardzo wytrwałym lotnikiem, spędzającym w powietrzu długie godziny, z rzadka robiąc sobie jakiekolwiek przerwy. Jeśli już, to decyduje się na to wieczorami oraz w trakcie wietrznej i chłodnej aury, dlatego jeśli chcemy spotkać siedzącą żagnicę, warto jej poszukać pod koniec lata oraz jesienią, gdy odpoczywa na gałęziach i pniach drzew. Z tego co obserwuje, nie jest wówczas tak bardzo płochliwa, jak żagnica ruda czy husarze, dlatego jeśli tylko zachowamy spokój i nie będziemy wykonywać gwałtownych ruchów, wówczas mamy sporą szanse, by zbliżyć się do niej i zrobić jej całkiem niezłe zdjęcie.

Trzeba jednak przyznać, że dużo częściej widzi się ją, jak fruwa to tu, to tam, zawisając co jakiś czas w powietrzu. Szczególnie rozlatane są samce, które wyznaczają swoje własne rewiry i które dzielnie ich strzegą przed innymi samcami. W razie spotkania, dochodzi do powietrznej bitwy, w wyniku której intruz zostaje najczęściej przepędzony. Prócz tego, żagnice podczas lotu polują na inne, latające owady, przy czym nie są wybredne i łapią praktycznie wszystko, co tylko są wstanie pokonać, a więc wszelkiego rodzaju muchówki, błonkówki (nawet osy i pszczoły), jętki, chruściki czy mniejsze motyle. Z ich wypatrzeniem nie mają żadnych problemów, ponieważ ważki, w tym również żagnice, są świetnymi wzrokowcami, a ich ogromne oczy pozwalają im widzieć praktycznie dookoła głowy. Swoje ofiary chwytają odnóżami, po czym pożerają je w locie (jedynie przy bardzo dużej zdobyczy decydują się na chwilę przysiąść). W locie zaczyna się również kopulacja samca z samicą, choć szybko przenosi się na stabilny grunt, zwykle na jakąś ustronną gałąź lub łodygę i trwa od 1 do 2 godzin.

Skoro o samicach mowa, to obserwuje się je trochę rzadziej niż samce, choć czasami można ją zauważyć, jak przesiadują na gałęziach drzew. Najłatwiej znajduje się je jednak w bezpośrednim sąsiedztwie wody, gdzie przysiadają np. na wystających z wody korzeniach lub unoszących się na niej patykach. Przy pomocy swego pokładełka, składają wówczas jajeczka, które umieszczają w drewnie, mchu, lub w większych fragmentach roślin pływających po powierzchni wody. Trzeba przyznać żagnicy sinej, że jest bardzo wszędobylskim gatunkiem, który właściwie nie ma większych wymagań co do wyboru wody, w które ma się rozwijać jej potomstwo. Oczywiście standardowo, mogą wybrać „klasyczne” jeziora, stawy czy wolno płynące rzeki. Gdy jednak brak takowych w pobliżu, równie dobrze mogą się zadowolić małą sadzawką, śródpolnym oczkiem, leśną kałużą a nawet… starą, wyrzuconą oponą, w której nagromadziła się woda.

Z jajeczek, które wcześniej zimowały, pojawiają się pierwsze, wiosenne larwy. Choć początkowo są bardzo małe, szybko rosną, przechodząc w międzyczasie aż 10 wylinek. Najczęściej przebywają wśród podwodnej roślinności lub na dnie zbiornika, gdzie prowadzą rzecz jasna drapieżny tryb życia. Polują na różne wodne stworzenia, młode na ten przykład zaczynają od drobnych skorupiaków i larw owadów (np. ochotek i komarów), a wraz ze wzrostem, rosną również ich ofiary. Dojrzałe larwy polują nie tylko na bezkręgowce, ale również na drobne kręgowce, głównie kijanki oraz narybek. Swoje ofiary chwytają tzw. maską, czyli zmodyfikowaną wargą dolną, którą błyskawicznie wysuwają do przodu i zaciskają na nich specjalne, haczykowate wyrostki znajdujące się na jej zakończeniu. Same również padają łupem różnych, wodnych stworzeń, zwłaszcza w trakcie linienia, kiedy są najbardziej narażone. Zaniepokojone potrafią jednak bardzo szybko uciec, dzięki wodzie, która nagromadziła się w jelicie, podczas oddychania. Gdy larwa gwałtownie ją uwolni ze skrzelotchawek na końcu odwłoka, zostaje wówczas wystrzelona przed siebie, zupełnie jak prawdziwa rakieta. Dzięki temu, nie tylko może umknąć drapieżnikowi, ale również zbliżyć się do ofiary. Pod koniec rozwoju, larwa osiąga około 4 cm i wtedy też opuszcza wodę, najczęściej wspinając się na jakąś łodygę, albo wystającą z wody trzcinę i na niej też przeobraża się w dorosłego osobnika.

Galeria:

Ważka płaskobrzucha (Libellula depressa) – pierwsza nad oczkiem wodnym

Posted by skorpion21 on 8 czerwca 2017
Kategorie: Makro. Tagi: , , , , , , , , . 4 Komentarze

Być może to tylko moje wrażenie, ale ważka płaskobrzucha zdaje się być najbardziej popularnym gatunkiem spośród wszystkich naszych ważek. Spotkać ją można praktycznie w każdej książce poświęconej ważkom i w sumie nie ma się co temu dziwić. To jeden z najliczniejszych rodzimych gatunków, który często odwiedza ogrodowe oczka wodne i miejskie stawy, a jakby tego było mało, jest spora (a w każdym razie sprawia takie wrażenie) i w odpowiednich warunkach potrafi całkiem ładnie pozować. Aż dziwne, że zdecydowałem się opowiedzieć o niej dopiero teraz, ale… jakoś nigdy nie miałem do niej szczęścia. Nie żebym kwestionował jej pospolitość, po prostu rzadko miewam okazję przeczesania zbiorników wodnych, które najchętniej zasiedla. Dlatego właśnie najczęściej trafiam na lecichy pospolite, czy ważki rude, natomiast ważkę płaskobrzuchą spotykam raczej okazjonalnie i najczęściej są to samiczki, które są częstszymi gośćmi w lasach, niż lubiące bliskość wody samce. Na szczęście w ostatnim czasie spotkałem kilka samców, dzięki czemu mogę wam pokazać przedstawicieli obu płci i przy okazji szerzej przedstawić ten ciekawy gatunek.

Systematyka

Nasza bohaterka zalicza się do rodziny ważkowatych (Libellulidae), a konkretnie do rodzaju ważek (Libellula)… tak wiem, mało oryginalne nazewnictwo, choć bardzo możliwe, że w przyszłości to się zmieni, ponieważ naukowcy mają spore wątpliwości co do pokrewieństwa tego gatunku, oraz jej kuzynki ważki rudej (Libellula fulva) z resztą przedstawicielek tego rodzaju i są opinie, że powinny zostać przeniesione do odrębnego rodzaju Ladona. Gdyby tak się stało, wówczas w naszej faunie jedynym gatunkiem z rodzaju Libellula byłaby ważka czteroplama (Libellula quadrimaculata). Czy tak się stanie, czas pokaże, na razie potrzebne są dodatkowe badania, a do tego czasu będziemy się trzymać obecnej systematyki.

Wygląd

Ważka płaskobrzucha to dość dziwna ważka, która jest krótka, ale za to bardzo szeroka. Długość jej ciała sięga bowiem niecałych 5 cm, ale rozpiętość jej skrzydeł wynosi aż 8 cm! Jakby tego było mało jest po całości bardzo szeroka, zwłaszcza jej mocno spłaszczony odwłok mogący mieć od 6 do 8 mm (najszersza ze wszystkich naszych ważek!). Do tego warto też dodać nie mniej szeroki i bardzo pękaty tułów, oraz dużą głowę.

Tuż po przeobrażeniu się w osobniki dorosłe, przednia część ciała jest u tej ważki brunatno-żółta, z dwoma jasnymi pasami na tułowiu, oraz po jednym brunatnym trójkącie u nasady każdego skrzydła. Odwłok natomiast ma złoto-żółtą, przyjemną dla oka barwę. Musze przyznać, że to bardzo ciekawa kombinacja kolorów, podobna do tej, która występuje u… szerszenia! Czy jest to zbieg okoliczności, czy celowa zagrywka tej ważki, by oszukać potencjalne drapieżniki, tego nie jestem pewny, ale gdy widzi się tak ubarwionego owada, w dodatku szybko latającego wśród liści drzew, łatwo na pierwszy rzut oka wziąć go za przerośniętego szerszenia, choć bardzo cichego, bo przecież ważka nie brzęczy, tak jak on.

Wspomniane przeze mnie ubarwienie pozostaje jedynie u samicy, choć wraz z wiekiem staje się coraz bardziej brunatne i zszarzałe, przez co traci całą swoją jaskrawość, która czyniła z niej prawdziwą piękność. Jeśli natomiast chodzi o samca, to jego odwłok szybko zmienia swój kolor na niebieski, natomiast jego tułów robi się zszarzały, a widoczne na nim wcześniej pasy znikają. W ten sposób samiec przybiera swój charakterystyczny wygląd i jedynie kilka żółtych plamek po bokach odwłoka przypomina nam o zmianie jego ubarwienia.

Gdzie ją można spotkać?

Pospolita w całej Polsce. Samce można znaleźć przede wszystkim w bezpośrednim sąsiedztwie małych, stojących wód, takich jak glinianki, żwirownie, oczka wodne czy stawy, zwłaszcza te, które dopiero co zostały utworzone przez ludzi. Najlepiej, gdy takie wody nie są zarośnięte, a do pełni szczęścia, w zupełności im wystarczy kilka wetkniętych w ziemię patyków, czy uschniętych łodyg, na których będą mogły przysiadać. Ważki płaskobrzuche mogę się rozwijać w takim zbiorniku wodnym przez 2-3 lata, natomiast później, gdy zanadto zarośnie, przenoszą się do innego.

Samice też się czasami pojawiają przy wodzie, ale robią to właściwie tylko wtedy, gdy przychodzi czas składania jaj. Poza tym okresem, znaleźć je można przede wszystkim w lasach, z dala od wody, gdzie również przesiadują na uschniętych łodygach, czy uschniętych gałęziach, ale przy nasłonecznionych drogach i obrzeżach lasów.

Pierwsze ważki płaskobrzuche pojawiają się w maju i można je obserwować gdzieś tak do lipca.

Tryb życia

Przez swoje zamiłowanie do niezarośniętych, małych zbiorników wodnych, ważki płaskobrzuche są zwykle pierwszymi ważkami, które decydują się na ich zasiedlenie, ponieważ pojawiają się właściwie w pierwszych chwilach jego powstania.

Samce które możemy wówczas zaobserwować, są niezwykle terytorialne. Często usadawiają się na szczycie jakiejś uschniętej łodygi lub gałęzi, by obserwować okolice, ale część z nich woli odbywać aktywne loty i w ten sposób patrolować zajmowany przez siebie rewir. Bez względu na wybraną metodę, są agresywne w stosunku do obcych samców (również innych gatunków ważek) i przeganiają je, gdy tylko uda im się je dostrzec. Samce nie są również zbyt strachliwe w stosunku do ludzi, przynajmniej nad zbiornikami wodnymi, gdzie mają swoje terytoria i nawet jeśli jakiegoś spłoszymy, to najpewniej bardzo szybko powróci w to samo, lub jakieś sąsiednie miejsce. Nieco inaczej ma się sprawa z samcami, które obserwowałem z dala od wody. Przyznam bowiem, że za kilkoma osobnikami musiałem się sporo nabiegać, by móc je sfotografować i nie zawsze były skłonne wrócić w to samo miejsce. Zdarzało się, że siadały kilka metrów dalej, a nawet wysoko na gałęziach drzew. Przy okazji ich obserwacji i fotografowania, zauważyłem, że ważki płaskobrzuche są znakomitymi i szybkimi lotnikami, co potwierdzają różne źródła pisane, które dodają też, że mogą przelecieć nawet 10 metrów w ciągu jednej sekundy!

Jeśli natomiast chodzi o samice, to z tego co obserwują, potrafią się spłoszyć, ale zwykle nie odlatują daleko, dlatego za którymś razem w końcu udaje się zrobić im kilka ciekawych zdjęć. Co jakiś czas samice podrywają się również do lotu, by schwytać jakiegoś owada, jednak najczęściej wolą siedzieć w miejscu, na jakiejś uschniętej łodydze lub gałęzi, by zażywać kąpieli słonecznych i przy okazji wyczekiwać na pojawienie się jakiegoś samca. Bywa też tak, że samiec w czasie patrolowania swego rewiru, przechwytuje frunącą obok niego samicę. Tak czy siak, kopulacja trwa u tego gatunku bardzo krótko, bo raptem kilka sekund i po całości odbywa się w powietrzu. Po jej odbyciu, samice wreszcie pojawiają się nad wodą, by złożyć jaja. Te zrzucają na tafle wodę, latając bezpośrednio nad nią.

Larwy ważek płaskobrzuchych, podobnie jak osobniki dorosłe są krótkie, ale za to szerokie. Żyją na dnie zbiorników wodnych, zwykle zagrzebane w mule, przez co raczej nie widuje się ich zbyt często. Ciekawe jest to, że larwy dobrze znoszą nawet kilkutygodniowy okres braku wody (w tym czasie po prostu głęboko się zakopują), dzięki czemu mogą zamieszkiwać nawet te zbiorniki wodne, które są narażone na wysychanie… z braku laku mogą się ulokować nawet w większej kałuży. Na koniec dodam jeszcze, że ich rozwój trwa zwykle 2 lata.

Galeria: