Rusałkowate (Nymphalidae)

Rodzina motyli, licząca na świecie blisko 6 tys. gatunków i 75 w naszym kraju. Grupa ta zrzesza w sobie średnie i duże gatunki, często o naprawdę wspaniałym, cieszącym oko ubarwieniu. U wielu z nich, najbardziej kolorowa jest wierzchnia strona skrzydeł, spodnia zaś ma barwy maskujące, często upodabniające rusałki do uschniętych liści. U niektórych gatunków, np. u mieniaków (Apatura spp.), wierzch skrzydeł samców mieni się w słońcu pięknymi, fioletowymi barwami. Inne natomiast, często mają na skrzydłach fałszywe oczy, mające za zadanie przestraszyć lub zmylić drapieżniki (szczególnie słynna jest pod tym względem podrodzina oczennic, Satyrinae, która kiedyś stanowiła odrębną rodzinę). Cechą charakterystyczną rusałek jest pierwsza para nóg, która uległa znacznej redukcji, przez co do poruszania się, wykorzystywane są tylko dwie pary. Rusałkowate, zwane też południcami, możemy spotkać w bardzo różnych środowiskach. Wiele z nich to typowo leśne gatunki, ale mnóstwo z nich pojawia się także w ogrodach czy nawet w miastach. Niektóre, jak rusałka pawik (Nymphalis io) czy rusałka pokrzywnik (Nymphalis urticae), często wybierają piwnice, strychy i inne pomieszczenia do zimowania. Rusałkowate często można znaleźć na kwiatach, z których wysysają nektar, ale wiele z nich, w mniejszym, bądź większym stopniu, uzupełnia swoją dietę także o inne pokarmy, np. wyciekający z drzew sok, pot, mocz, odchody czy padlinę. Gąsienice rusałek są przeważnie pokryte różnymi wyrostkami, kolcami itp. Część z nich żeruje na różnych drzewach (wierzby, topole, drzewa owocowe), inne decydują się na rośliny zielne (szczególnie popularna jest pokrzywa). Do rusałkowatych zaliczają się często bardzo pospolite gatunki, ale wiele z nich jest rzadkich. Całkiem sporo gatunków, znajduje się pod częściową lub całkowitą ochroną.