Przerzutki (Archaeognatha)

Owady bezskrzydłe zaliczany kiedyś do szczeciogonków (Thysanura), obecnie stanowiący jednak odrębny rząd. Na całym świecie żyje ich około 350 gatunków, w Polsce natomiast, wg. Fauna Europae mamy ich 6, choć starsze źródła podają, że tylko 5. Przerzutki są blisko spokrewnione z rybikami (Zygentoma) i mają nawet podobny wygląd. Ich ciała mają wrzecionowaty kształt i są pokryte licznymi łuseczkami, nadającymi im często bardzo oryginalne wzory. Na głowie znajdują się długie czułki, wydłużone, zakrzywione do dołu głaszczki szczękowe oraz duże oczy złożone i mniejsze, znajdujące się pod nimi przyoczka. Jako owady bezskrzydłe są pozbawione skrzydeł, za to są wyposażone w stosunkowo długie i cienkie odnóża umożliwiające im szybkie bieganie. Na końcu odwłoka znajdują się długie przysadki odwłokowe. Podobnie jak rybiki, przerzutki stanowią bardzo starą grupę owadów, których historia sięga środkowego permu (około 320 mln lat temu). Przerzutki zamieszkują głównie górzyste lub nadmorskie tereny, gdzie prowadzą skryty tryb życia. Uaktywniają się głównie nocą i wtedy też biegają wśród skał i ściółki leśnej, poszukując pokarmu (żywią się glonami, porostami i mchami). Zagrożone szybko uciekają, lub skaczą nawet na odległość 30 cm. Przerzutki przechodzą rozwój prosty. Młode osobniki są miniaturkami dorosłych, tyle że są mniejsze, mają krótsze przysadki odwłokowe, a łuseczki na ich ciałach pojawiają się dopiero po drugim linieniu. Ze względu na taki typ rozwoju, przerzutki rosną i linieją przez całe życie, także gdy są dorosłe. Ogólnie mogą żyć do 4 lat. Najbardziej rozpowszechnionym gatunkiem w naszym kraju jest Lepismachilis notata, znana z południa naszego kraju. Ogólnie przerzutki to mało znana grupa, a informacje o rozprzestrzenieniu poszczególnych gatunków w Polsce pochodzą głównie z ubiegłego wieku.