Ostatni z działów, w którym zaprezentuje mniejsze rodziny, głównie takie, w których mam do pokazania jednego lub najwyżej dwóch przedstawicieli. By się nie rozdrabniać, zebrałem je w jednym miejscu, dzięki czemu, wszystkie są pod ręką.
Pływakowate (Dytiscidae)
Rodzina chrząszczy licząca na całym świecie ponad 4 tysiące gatunków. W Polsce żyje ich natomiast ponad 140. Chrząszcze te zamieszkują najróżniejsze zbiorniki wodne, przede wszystkim słodkie wody, choć w tropikach istnieją również gatunki zasiedlające słonawe kałuże. Ich ciało ma zazwyczaj opływowy ciał, zaś tylne odnóża są pływne, dzięki czemu są znakomicie przystosowane do wodnego trybu życia. Wiele z nich posiada również dobrze wykształcone skrzydła, dzięki czemu mogą przelatywać z jednego zbiornika wodnego do drugiego. Mimo przystosowania się do życia w wodzie, pływakowate oddychają powietrzem atmosferycznym, które gromadzą pod pokrywami skrzydłowymi w czasie pływania. Praktycznie wszystkie z nich są drapieżnikami polującymi na inne zwierzęta. Ich głównym łupem padają wodne owady, skorupiaki, pierścienice czy mięczaki. Duże gatunki potrafią również polować na małe kręgowce (rybki, kijanki, traszki), wiele pożywia się również padliną. Także ich larwy są drapieżnikami, choć często są również gorszymi pływakami, dlatego często trzymają się miejsc porośniętych podwodną roślinnością. Mimo, że większą część swojego życia spędzają w wodzie, to przepoczwarczają się głównie na lądzie.
 |
|
 |
Goleńczykowate (Eucnemidae)
Nieduża rodzina chrząszczy, blisko spokrewniona ze sprężykowatymi (Elateridae). Na całym świecie odkryto ich około 1700 gatunków, natomiast w Polsce mamy ich tylko 20. Są to niepozornie ubarwione owady, które w przeciwieństwie do sławniejszych kuzynów, nie potrafią podskakiwać. Spotkać je można w lasach, gdzie przebywają na pniach drzew, w próchniejącym drewnie oraz pod korą. Ich larwy żyją głównie w próchniejącym drewnie, ale znane są również gatunki glebowe, żywiące się korzeniami.
Drwionkowate (Lymexylidae)
Bardzo malutka rodzina, licząca na całym świecie raptem ok. 60 gatunków, w Polsce zaś 3. Chrząszcze te mają przeważnie wydłużone, pomarańczowo-brunatne ciała. Związane są głównie z lasami i właśnie w nich należy ich szukać. Ich larwy rozwijają się w drewnie, żywiąc się porastającymi chodniki grzybami lub bezpośrednio samym drewnem. Dwa spośród trzech rodzimych gatunków są uważane za groźne szkodniki, trzeci jest dużo rzadszy, znany głównie z północy kraju.
Omomiłkowate (Cantharidae)
Ta interesująca rodzina chrząszczy, liczy na świecie ponad 5 tys. gatunków, natomiast w Polsce jest ich około 90. Chrząszcze te charakteryzują się delikatną, miękką budową ciała, także jeśli chodzi o pokrywy skrzydłowe. Zazwyczaj mają dość jaskrawe, czerwono-czarne bądź żółtawe ubarwienie. Przeważnie można je znaleźć wśród roślin zielnych, na kwiatach oraz na gałęziach drzew i krzewów. Pod względem diety, są głównie drapieżnikami, polującymi na owady o delikatnej budowie ciała (mszyce, małe gąsienice), ale wiele z nich uzupełnia dietę o pokarm roślinny (pyłek kwiatowy, młode pączki i pędy, płatki kwiatów). Ich larwy są drapieżne i polują aktywnie wśród ściółki leśnej, oraz na leśnych drogach. Niektóre z nich pojawiają się także zimą na gołym śniegu i nie są zbytnio wrażliwe na chłód. Najbardziej znane są omomiłki należące do rodzaju Cantharis oraz zmięk żółty (Rhagonycha fulva), spotykany często kwiatach dzikiej marchwi.
Przekraskowate (Cleridae)
Ciekawa rodzina chrząszczy, licząca na świecie 3,5 tys. gatunków, w Polsce jednak tylko 23 gatunki. Zgodnie z nazwą, wiele zaliczanych do nich gatunków, ma dość jaskrawe ubarwienie, składające się z różnych kombinacji barwnych. Większość z nich to drapieżniki, zarówno w stadium dorosłym, jak i larwalnym, nieliczne żywią się martwymi owadami, pyłkiem i oleistymi nasionami. Niektóre z nich są bardzo pożyteczne. Dobrym przykładem jest przekrasek mróweczka (Thanasimus formicarius), który poluje na korniki.
Dasytidae
Rodzina chrząszczy blisko spokrewniona z bęblikowatymi (Melyridae), w przeszłości zaliczana do nich jako podrodzina (i czasem wciąż łączona z nimi w jedną całość). Na całym świecie stwierdzono ok. 1000 gatunków, ale w Polsce stwierdzono jak na razie tylko 22. Są to niepozornie ubarwione chrząszcze o wydłużonych ciałach, pokrytych często gęstymi włoskami. Dorosłe odwiedzają kwiaty, by pożywiać się pyłkiem, natomiast larwy rozwijają się w obumarłym drewnie, gdzie polują na inne owady. Biologia części z nich nie została jednak dokładnie poznana.
Świetlikowate (Lampyridae)
Rodzina świetlikowatych liczy na całym świecie ponad 2 tys. gatunków. W Polsce mamy jednak zaledwie trzy, czyli świetlik świętojański (Lampyris noctiluca), iskrzyk (Lamprohiza splendidula) i świeciuch (Phosphaenus hemipterus). Chrząszcze z tej rodziny są znana z tego, że wytwarzają światło, aby się ze sobą komunikować i wabić do siebie partnerów. Świecą zarówno samce, samice jak i larwy. U świetlików występuje silny dymorfizm płciowy, polegający na tym, że samce są uskrzydlone i potrafią latać, zaś samice mają uwstecznione skrzydła. Wyjątkiem jest świeciuch, u którego przedstawiciele obu płci nie potrafią latać. Dorosłe świetliki żyjące w naszym kraju nie pobierają żadnego pokarmu, natomiast larwy są drapieżne i polują na ślimaki lub dżdżownice.
Kapturnikowate (Bostrichidae)
Nieduża rodzina, licząca na świecie tylko 700 gatunków, w Polsce zaś 9. Chrząszcze te charakteryzują się pokaźnym, wypukłym przedpleczem i niedużą głową, która jest w dużej mierze ukryta pod tym pierwszym. Wiele z nich jest związanych z drewnem, a niektóre przystosowały się do odżywiania produktami przechowywanymi przez ludzi, dlatego bywają uznawane za szkodniki. Dotyczy to jednak głównie tropikalnych gatunków. Większość naszych rodzimych jest bardzo rzadkich, niektóre nie były u nas notowane od wielu lat.
Kołatkowate (Anobiidae)
Na całym świecie żyje ich 1500, natomiast w Polsce mamy ich około 60 gatunków. Najczęściej są to bardzo małe chrząszcze o niepozornym ubarwieniu. Wiele z nich jest związana z rozkładającym się drewnem i grzybami, ale są również takie, które atakują drewno wykorzystywane w budownictwie oraz artykuły spożywcze i właśnie te są uznawane za szkodniki. Przykładem mogą być kołatki z rodzaju Anobium, które mogą się dobrać nawet do mebli.
Skórnikowate (Dermestidae)
Na świecie żyje ponad 1100 gatunków, w Polsce natomiast mamy ich ponad 50. Są to małe gatunki chrząszczy, osiągające przeważnie kilka milimetrów. Z ubarwienia są niepozorne, nie rzucające się w oczy. Dziko żyjące gatunki można znaleźć wśród szczątków organicznych, w gniazdach zwierząt, czy ściółce leśnej. Są one bardzo ważne, gdyż pomagają włączać martwą materię do ponownego obiegu w naturze. Niektóre bywają wykorzystywane w medycynie sądowej. Istnieje też wiele gatunków synantropijnych, wyrządzających szkody w artykułach spożywczych, kolekcjach muzealnych, wyrobach z wełny, skóry czy pierza.
Spichrzelowate (Silvanidae)
Opisano około 500 gatunków z tej mało znanej rodziny. W Polsce mamy tylko 13 gatunków. Te niewielkie chrząszcze, mają przeważnie podłużne, kanciaste ciała, zaś z ubarwienia są niepozorne, mało rzucające się w oczy. Wiele z nich można znaleźć w martwym drewnie, pod odstającą korą, ale istnieją także gatunki synantropijne, związane z siedliskami człowieka. Najbardziej znanym z tych ostatnich jest spichrzel surynamski (Oryzaephilus mercator), uznawany za szkodnika artykułów spożywczych.
Łyszczynkowate (Nitidulidae)
Rodzina licząca na świecie 4500 tys. gatunków, w Polsce zaś żyje ich 125. Grupa ta skupia w sobie małe gatunki chrząszczy, o dość niepozornym ubarwieniu. Wiele z nich ma zaokrąglone ciała, zaś ich powierzchnia często intensywnie błyszczy. Większość z nich jest związana z rozkładającą się roślinnością, fermentującymi owocami i sokiem oraz grzybami. Niektóre z nich są uznawane za szkodniki. Przykładem może być słodyszek rzepakowiec (Meligethes aeneus), którego dorosłe chrząszcze uszkadzają pąki rzepaku. Drapieżny urazek czteroplamkowy (Glischrochilus quadripustulatus), jest z kolei pożyteczny, ponieważ poluje na korniki.
Wygłodkowate (Endomychidae)
Rodzina chrząszczy licząca na świecie około 1300 gatunków. Większość z nich to gatunki tropikalne, dlatego w strefie umiarkowanej żyje ich stosunkowo mało. W Polsce odkryto do tej pory tylko 10 gatunków. Wygłodkowate są dość blisko spokrewnione z biedronkami (mają np. podobne użyłkowanie skrzydeł). Wiele z nich cechuje się owalnym lub podłużnym ciałem. Niektóre tropikalne gatunki są bardzo kolorowe, a czasem również z nietypowymi wyrostkami. Nasze rodzime, mają zazwyczaj bardziej niepozorne ubarwienie, ale bywają również bardziej kolorowe. Rodzina ta związana jest z grzybami, wśród których żyją i którymi również się odżywiają. Biologia wielu z nich nie została jednak dostatecznie zbadana.
Ścierowate (Mycetophagidae)
Nieliczna rodzina chrząszczy, licząca na świecie około 200 gatunków, w Polsce natomiast żyje ich tylko 14. Wszystkie z nich to malutkie owady, a wielkość największych sięga najwyżej 5-6 mm. Pod względem ubarwienia są zazwyczaj niepozornie brunatne lub czarniawe. Nieliczne mają czerwonawe lub żółtawe plamy na pokrywach. Pod względem trybu życia związane są głównie z grzybami i właśnie na nich można je zazwyczaj spotkać. Grzyby są nie tylko miejscem ich życia, ale stanowią także pokarm zarówno dla młodych jak i dorosłych. Dokładna biologia wielu z nich nie została jeszcze dostatecznie poznana.
Ogniczkowate (Pyrochroidae)
Bardzo mała rodzina, licząca na świecie tylko 150 gatunków, w Polsce zaś mamy 3 przedstawicieli. Przeważnie są to małe bądź średniej wielkości chrząszcze. Wiele z nich charakteryzuje się jaskrawą, czerwoną barwą. Związane są głównie z lasami. Dorosłe odżywiają się pyłkiem, spadzią oraz sokiem wyciekającym z drzew. Larwy natomiast żyją pod korą drzew oraz w spróchniałym drewnie, gdzie prowadzą drapieżny tryb życia. Polują głównie na larwy innych owadów.
Majkowate (Meloidae)
Ta ciekawa rodzina chrząszczy, liczy sobie na świecie 7,5 tys. gatunków, w Polsce natomiast żyje ich tylko 15, przy czym większość z nich to gatunki rzadko spotykane. Część majkowatych, zwanych też oleicowatymi, przypomina z wyglądu „klasyczne” chrząszcze, jednak niektóre z nich są bardzo duże i pękate, zaś ich skrzydła są wyraźnie skrócone (oleice, Meloe spp.). Majki słyną z tego, że ich ciała są przepełnione kantarydyną, naturalną toksyną, mającą za zadanie chronić je przed drapieżnikami. Oleicowate są również znane z tego, że przechodzą tzw. hipermetamorfozę, polegające na tym, że larwa przechodzi kilka etapów, w czasie których zupełnie zmienia swój wygląd, oraz występują stadia przypominające dodatkowe poczwarki. Dorosłe chrząszcze to roślinożercy, natomiast larwy są pasożytami gniazdowymi innych owadów (chociażby dzikich pszczół).
Podryjowate (Attelabidae)
Rodzina niewielkich chrząszczy, które liczą na całym świecie ok. 2100 gatunków. W Polsce można spotkać zaledwie 3. Część autora zalicza do tej rodziny tutkarze, ale najczęściej zalicza się je do odrębnej rodziny tutkarzowatych (Rhynchitidae). Polskie gatunki charakteryzują się krótką, na której znajduje się niewielki ryjek, jednak u niektórych tropikalnych gatunków, głowa może być silnie wydłużona. Czułki podryjowatych nie mają kolankowego zagięcia, które występuje np. u ryjkowcowatych (Curculionidae). Samice składają jaja do zwiniętych liści, które są zwane tutkami. Larwy, które się wylęgną, żerują wewnątrz więdnącej tkanki.
Kobielatkowate (Anthribidae)
Rodzina chrząszczy, blisko spokrewniona z ryjkowcowatymi (Curculionidae). Na całym świecie żyje ich blisko 4 tysiące, w Polsce natomiast 23 gatunki. Chrząszcze te osiągają przeważnie niewielkie rozmiary, ich głowa jest wyciągnięta w nieduży, szeroki ryjek, na końcu którego znajduje się gryzący aparat gębowy. Większość ma niepozorne ubarwienie, niektóre gatunki mają dodatkowe, białe elementy, upodabniające je do porostów lub ptasich odchodów. Dorosłe można znaleźć na pniach drzew, larwy natomiast rozwijają się w szczątkach roślinnych, nasionach i grzybach. Niektóre są jednak drapieżnikami.
Dodaj do ulubionych:
Polubienie Wczytywanie…
Ostatni z działów, w którym zaprezentuje mniejsze rodziny, głównie takie, w których mam do pokazania jednego lub najwyżej dwóch przedstawicieli. By się nie rozdrabniać, zebrałem je w jednym miejscu, dzięki czemu, wszystkie są pod ręką.
Świat Makro.com 