A oto dział, w którym zaprezentuje mniejsze rodziny, głównie te, w których mam do pokazania jednego lub najwyżej dwóch przedstawicieli. By się nie rozdrabniać, zebrałem je w jednym miejscu.
Nasosznikowate (Pholcidae)
Rodzina pająków licząca na świecie około 1800 gatunków, w Polsce zaś tylko 3. Nasoszniki to malutkie pająki o bardzo długich i do tego cienkich nogach. Na zaokrąglonym głowotułowiu znajduje się 8 lub 6 oczu, ułożonych w trzech grupkach. Rodzime gatunki są synantropijne. Znaleźć je można głównie w naszych domach i innych budynkach. Tworzone przez nie pajęczyny są nieregularne. Ich łupem padają najróżniejsze gatunki owadów, ale także inne pająki. Zimą, kiedy brakuje pożywienia, nasoszniki opuszczają swoje sieci i poszukują swych ofiar aktywnie. Nasoszniki są znane z tego, że mimo niewielkich rozmiarów, potrafią upolować znacznie większą zdobycz, niż one same, nawet ogromne pająki kątniki.
![]() |
Nasosznik (Pholcus cf. alticeps) |
![]() |
Motaczowate (Anyphaenidae)
Nieduża rodzina, licząca na świecie z jakieś 600 gatunków. W Polsce natomiast mamy tylko jednego i jest nim motacz nadrzewny (Anyphaena accentuata). W ciągu dnia, samiczki tych pająków przebywają w niewielkich oprzędach tworzonych na liściach, nocą zaś polują aktywnie na różne owady. Ciekawostką jest fakt, że samczyki potrafią wydawać ciche dźwięki, uderzając nogogłaszczkami i spodem odwłoka o powierzchnię liścia. Tym bębnieniem starają się zdobyć przychylność partnerek. Motacze są aktywne właściwie przez cały rok, można je znaleźć nawet zimą, kiedy to pojawiają się na pniach drzew, a nawet na śniegu.
![]() |
Motacz nadrzewny (Anyphaena accentuata) |
![]() |
Obniżowate (Liocranidae)
Kolejna mała rodzina, licząca na całym świecie raptem niecałe 300 gatunków. W Polsce mamy ich natomiast 12. Są to raczej średnie pająki, o wyglądzie przypominającym pogońcowate (Lycosidae). Ich ciała są dość krępe, zaś nogi stosunkowo grube. Prowadzą głównie naziemny tryb życia, zaś najbardziej aktywne są nocą. W ciągu dnia wolą się ukrywać w różnych, leśnych zakamarkach i jedynie od czasu do czasu można je spotkać biegające po drogach. Najbardziej znany jest knapiatek brązowy (Agroeca brunnea), którego samica, tworzy pod osłoną nocy biały kokon w kształcie odwróconego kieliszka, zaś następnej nocy, pokrywa go grudkami ziemi, dzięki czemu świetnie go maskuje.
![]() |
Knapiatek brązowy
|
![]() |
Worczakowate (Gnaphosidae)
Rodzina pająków licząca około 2000 tys gatunków, w Polsce zaś ponad 50. Są to średnie bądź duże pająki, o mocnej budowie ciała. Z ubarwienia są przeważnie czarne lub brunatne. Zdarzają się również gatunki bardziej kolorowe, a nawet o metalicznym połysku. Dotyczy to szczególnie tych gatunków, które stosują mimikrę i podszywają się pod mrówki. Worczaki prowadzą skryty tryb życia. Za dnia chowają się w ściółce leśnej, pod martwym drewnem i w różnych szczelinach. Nocą natomiast wyruszają na łowy. Nie tworzą sieci łownych, lecz polują aktywnie.
![]() |
Kraśniak ciemny (Micaria fulgens) |
![]() |
Kwadratnikowate (Tetragnathidae)
Rodzina pająków, blisko spokrewniona z krzyżakowatymi. Na całym świecie jest ich około 1000 gatunków, w Polsce zaś 16. W większości przypadków, są to dość spore pająki, o wydłużonym ciele, prostokątnym odwłoku i długich, cienkich nogach. Od dłuższego czasu, do kwadratnikowatych zaliczają się również czaiki (Metellina spp.), wraz z kuzynami, które wcześniej tworzyły odrębną rodzinę. Pająki z tego rodzaju mają nieco jajowate odwłoki, a ich nogi są znacznie krótsze niż np. u kwadratników z rodzaju Tetragnatha. Kwadratnikowate tworzą koliste pajęczyny, podobne do tych, które budują krzyżaki. Różnią się jednak tym, że ich środek („pępek” całej sieci) jest zupełnie pusty.
![]() |
Czaiki (Metellina spp.) |
![]() |
Pająki zimą
Tutaj nie będę się rozpisywał. W przeszłości napisałem artykuł, w którym pokazałem pająki, spotkane zimą nad pewnym jeziorem. I właśnie w tym dziale znajdziecie do niego link.
![]() |
Pająki, którym niestraszny jest mróz |
![]() |