W tym dziale przedstawię wam mniejsze rodziny muchówek, które na moim blogu są reprezentowane przez jednego, najwyżej dwóch przedstawicieli oraz ogólne opisy poszczególnych rodzin.
Sygaczowate (Limoniidae)
Mało znana rodzina, ale bardzo liczna. Na świecie jest reprezentowana przez ponad 10500 gatunków. W Polsce mamy ich natomiast prawie 240. Na pierwszy rzut oka przypominają koziułki, ale różnią się od nimi kilkoma szczegółami, dostrzegalnymi głównie dla specjalistów (m.in. innym użyłkowaniem skrzydeł). Sygaczowate są związane z wilgotnymi środowiskami, dlatego najłatwiej o nie w pobliżu wód. W wodzie zresztą rozwijają się ich larwy, które prowadzą różny tryb życia, w zależności od gatunku. Mogą się więc odżywiać martwym drewnem, grzybami oraz być drapieżnikami. Specyficzny tryb życia prowadzą bezskrzydli przedstawiciele rodzaju Chionea, którzy żyją na powierzchni śniegu, głównie w górach.
 |
Sygaczowate (Limonidae) |
 |
 |
Ponowiec (Chionea sp.) |
 |
Ochotkowate (Chironomidae)
Bardzo liczna rodzina muchówek, licząca ponad 10 tys. gatunków. W Polsce jest ich natomiast około 500. Ochotki, to nieduże muchówki, które przypominają wyglądem komary. W przeciwieństwie do nich, nie są jednak krwiopijne i nawet nie mają aparatu kłująco-ssącego. Zamiast tego, dorosłe owady najczęściej w ogóle nie pobierają pokarmu, a jeśli już, to ograniczają się do różnych płynów (rosy, spadzi). Ochotki mają skłonność do tworzenia ogromnych rojów, szczególnie w pobliżu zbiorników wodnych. Larwy żyją w wodzie, głównie w mule albo w martwym drewnie. Często bywają wykorzystywane jako przynęta na ryby, lub pokarm dla rybek akwariowych.
 |
Ochotkowate (Chironomidae) |
 |
Leniowate (Bibionidae)
Nieduża rodzina, licząca na świecie około 700 gatunków. W Polsce natomiast żyje ich przynajmniej 19. Lenie to dość smukłe muchówki o niepozornym, głównie czarnym lub brunatnym ubarwieniu. Samce mają naprawdę ogromne oczy, znacznie większe niż samice. Większość rodzimych leniowatych pojawia się wiosną, ale są też gatunki typowo jesienne. Dorosłe nie są zbyt rozlatane, nie pobierają też zbyt dużo pokarmów (jeśli już to jakiś nektar, albo spadź). Larwy natomiast rozwijają się w glebie, zdarza się, że gdy jest ich więcej uszkadzają korzenie, generalnie są jednak pożyteczne, gdyż rozkładają martwą materię organiczną.
 |
Lenie (Bibio spp.)_ |
 |
Pryszczarkowate (Cecidomyiidae)
Rodzina licząca na świecie przynajmniej 6 tys. gatunków, w naszym kraju zaś około 400. Z całą pewnością jest ich jednak znacznie więcej. Ile dokładnie? Trudno powiedzieć, ale szacuje się, że może ich być nawet 1 mln, czyli tyle, ile jest obecnie znanych wszystkich gatunków owadów na świecie. Są to głównie bardzo malutkie muszki, charakteryzujące się długimi, paciorkowatymi czułkami. Generalnie jednak, są one do siebie bardzo podobne, a odróżnienie ich jest wyjątkowo trudne. Znacznie bardziej rozpoznawalne są narośla (galasy), które są powodowane przez ich larwy na różnych roślinach. W nich właśnie się rozwijają, przez co wiele z nich bywa uznawanych za szkodniki. Niektóre jednak, wolą życie w grzybach, a są też takie, które są drapieżnikami.
 |
Garnusznica bukowa
|
 |
Ziemiórkowate (Sciaridae)
Do tej pory opisano około 1700 gatunków, ale szacuje się, że w tropikach może się ich kryć nawet 20 tys. W Polsce odkryto ok. 150 gatunków. W dużej mierze, są to maleńkie muszki, mierzące około kilka milimetrów. Z tego też względu przeważnie umykają ludzkiej uwadze, a jeśli już uda się je dostrzec, to najczęściej trudno jest je odróżnić od siebie. Niektóre z nich pojawiają się w naszych domach, ponieważ ich larwy rozwijają się w glebie, także tej doniczkowej. W niej też żywią się glonami i martwą materią roślinną. Dużo więcej gatunków, rozwija się jednak w grzybach, a niektóre z nich mogą powodować szkody.
 |
Ziemiórkowate (Sciaridae) |
 |
Grzybiarkowate [bedliszkowate] (Mycetophilidae)
Rodzina maleńkich muchówek, licząca jakieś 3 tys. gatunków na całym świecie oraz około 400 w naszym kraju. Muszki z tej rodziny charakteryzują się silnie zbudowanym przedpleczem, sprawiającym, że wyglądają na dość garbate. Generalnie, dorosłe owad prowadzą skryty tryb życia i nieczęsto się je widuje. Znacznie łatwiej spotkać larwy. Te rozwijają się w grzybach i to właśnie one są odpowiedzialne za ich „robaczywienie.” Z tego też względu, grzybiarze często się na nie natykają… co oczywiście nie budzi specjalnego zachwytu. Istnieją również drapieżne larwy grzybiarek, które polują na inne owady.
 |
Grzybiarkowate (Mycetophilidae) |
 |
Ćmiankowate (Psychodidae)
Nieduża rodzina muchówek, licząca na świecie ponad 2600 gatunków. W Polsce natomiast żyje ich tylko około 50. Te maleńkie muszki (mają tylko kilka milimetrów), na pierwszy rzut oka przypominają miniaturowe ćmy. Ich skrzydła są szerokie i gęsto owłosione. Niektóre tropikalne gatunki żywią się krwią i roznoszą groźne choroby. Rodzime są jednak zupełnie nieszkodliwe. Dorosłe można spotkać zarówno w środowisku naturalnym (głównie w lasach i w pobliżu zbiorników wodnych), jak również w pobliżu człowieka. Ich larwy rozwijają się natomiast w wodzie, również mocno zanieczyszczonej.
 |
Ćmiankowate (Psychodidae) |
 |
Dziewierkowate (Therevidae)
Rodzina muchówek licząca na całym świecie ok. 1600 gatunków, natomiast w Polsce jest ich około 30. Przedstawiciele tej rodziny to małe lub średniej wielkości owady o mocnej budowie ciała. Ich odwłok wyraźnie zwęża się ku tyłowi. Dodatkowo często są gęsto owłosione, choć zdarzają się też gatunki niemal zupełnie nagie. Na pierwszy rzut oka przypominają łowikowate (Asilidae), ale nie mają typowej dla nich kłujki. Dorosłe nie są zresztą drapieżnikami, lecz żywią się różnymi płynami, takimi jak nektar, spadź i różnymi wydzielinami pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego. Zazwyczaj są aktywne w ciągu dnia. Są szybkimi i sprawnymi lotnikami. Ich larwy żyją w glebie, gdzie polują na inne bezkręgowce.
 |
Pandivirilia eximia |
 |
Kobyliczkowate (Rhagionidae)
Nieduża rodzina muchówek, licząca około 750 gatunków na całym świecie, natomiast w Polsce żyje ich 29 gatunków (plus jeden, uznawany obecnie za wymarły). Są to muchówki charakteryzujące się dość smukłymi ciałami oraz stosunkowo długimi nogami, wyglądem przypominają łowikowate (Asilidae) i wójkowate (Empidae). Wyposażone są w aparat gębowy przypominający ten spotykany u bąkowatych (Tabanidea). Niektóre gatunki z tej rodziny żywią się krwią ssaków (choć żaden z nich nie występuje w Polsce), jednak większość z nich odżywia się nektarem, spadzią oraz drobnymi owadami. Larwy natomiast rozwijają się zazwyczaj w glebie, gdzie prowadzą drapieżny tryb życia. Biologia wielu gatunków nie została jeszcze dokładnie poznana.
 |
Kobyliczka pniowa
|
 |
Ścierwicowate (Sarcophagidae)
Na całym świecie żyje ich z jakieś 2,5 tysiąca, w Polsce natomiast niecałe 130 gatunków. Ścierwice to przeważnie duże, dość krępe muchówki o niepozornym, szarym ubarwieniu, w czarne dodatki. Podobnie jak plujkowate, czy muchowate, często się pojawiają w pobliżu człowieka, dlatego można je spotkać np. na padlinie, psującym się mięsie czy odchodach. Larwy części z nich rozwijają się właśnie w martwych szczątkach organicznych, ale pozostałe są parazytoidami, atakującymi dżdżownice i inne bezkręgowce.
 |
Ścierwice (Sarcophaga spp.) |
 |
Cuchnowate (Scathophagidae)
Mała rodzina muchówek, licząca zaledwie 500 gatunków, w Polsce natomiast ponad 70. Te średniej wielkości muchówki, często są porośnięte ciemnymi lub jasnymi włoskami. Ich biologia jest dość zróżnicowana. Jedne żerują wewnątrz liści (minują w nich), inne natomiast rozwijają się w szczątkach organicznych i odchodach, gdzie prowadzą drapieżny tryb życia. Drapieżne są także dorosłe owady, które napadają na inne muchówki. Z tego tez względu są bardzo pożyteczne, gdyż ograniczają liczebność innych owadów. Co ciekawe, niektóre cuchnowate bywają również wykorzystywane w badaniach genetycznych, podobnie jak muszki owocówki.
 |
Cuchna nawozowa (Scathophaga stercoraria) |
 |
Nasionnicowate (Tephritidae)
Rodzina muchówek licząca na świecie około 5 tys. gatunków oraz 114 w Polsce. Należą do niej małe, ale bardzo kolorowe muszki, posiadające niezwykłe wzory na swoich skrzydłach. Dorosłe muchówki mają bardzo ciekawe obyczaje godowe, chociażby ze względu na terytorialność samców. Larwy natomiast rozwijają się w różnych częściach roślin. Większość z nich żywi się nasionami różnych roślin, ale są też takie, które rozwijają się w owocach, liściach, oraz łodygach. Te ostatnie są odpowiedzialne za powstawanie narośli, czyli galasów. Część gatunków jest szkodnikami, powodującymi „robaczywienie” niektórych owoców.
 |
Wyroślówka ostowa
|
 |
Szczudlarzowate (Micropezidae)
Mała rodzina, licząca na świecie około 500 gatunków, w Polsce natomiast co najmniej 10. Muchówki te są stosunkowo małe i charakteryzują się bardzo smukłymi ciałami, oraz długimi, cienkimi nogami. Przeważnie można je znaleźć wśród zarośli, natomiast gatunki związane z martwym drewnem na powalonych pniach i w ich pobliżu. Dorosłe mogą zlizywać spadź, nektar, grzyby lub odchody. Larwy natomiast są roślinożerne bądź rozwijają się we wspomnianym, martwym drewnie.
 |
Rainieria calceata |
 |
Dryomyzidae
Bardzo mała rodzina reprezentowana przez zaledwie… 22 gatunki! W Polsce natomiast występują tylko 3. Te mało znane muchówki, są związane głównie ze szczątkami roślinnymi. Dorosłe można spotkać na odchodach i wśród szczątków roślinnych, na których potrafi ich być naprawdę całkiem sporo. W nich też rozwijają się ich larwy, chociaż brak mi informacji czy odżywiają się nimi, czy jedynie odbywają w nich rozwój.
 |
Dryomyza flaveola |
 |
Wodarkowate (Ephydridae)
Rodzina muchówek licząca na świecie około 2000 gatunków na całym świecie. W Polsce natomiast żyje co najmniej 157 gatunków. Te niepozorne muchówki, znane też jako przywódkowate, osiągają bardzo małe rozmiary, z wyglądu zaś są do siebie na tyle podobne, że rozpoznawać je mogą głównie specjalizujący się w nich entomolodzy. Gatunki te wykazują duże zamiłowanie do środowisk wodnych, dlatego najłatwiej można je spotkać w pobliżu zbiorników wodnych. Niektóre zagraniczne gatunki żyją w bardzo ekstremalnych warunkach, np. rozwijają się w silnie zasolonych jeziorach, a nawet w ropie naftowej. Dorosłe gatunki odżywiają się głównie roślinami, glonami oraz bakteriami, ale niektóre prowadzą również drapieżny tryb życia. Larwy są zazwyczaj roślinożerne i żerują na podwodnych roślinach, ale są też gatunki żywiące się bakteriami, martwą materią organiczną, oraz innymi owadami.
 |
Łapaczka (Ochthera sp.) |
 |
Smętkowate (Sciomyzidae)
Kolejna mało znana rodzina, licząca na świecie blisko 550 gatunków, w Polsce zaś około 70. Muchówki z tej rodziny charakteryzują się smukłymi ciałami, bardzo kolorowymi, wyłupiastymi oczami, nieco krzaczastymi czułkami oraz skrzydłami, często ozdobionymi ciemnymi plamami. Smętkowate można spotkać w wilgotnych środowiskach, głównie w pobliżu mniejszych bądź większych zbiorników wodnych. Dorosłe lubią przesiadywać na trzcinach, w charakterystycznej, pochyłej pozie. Larwy natomiast rozwijają się w wodzie, gdzie polują na ślimaki.
 |
Cyrcun wysmukły (Sepedon sphegea) |
 |
Pośniadkowate (Xylomyidae)
Mała rodzina muchówek, który liczy ponad 130 gatunków na całym świecie. W Polsce jak do tej pory stwierdzono występowanie tylko 3 gatunków. Ubarwienie tych muchówek jest bardzo różne. Niektóre z ich wyglądają niepozornie, inne są żółto-czarne i naśladują wyglądem osy. Muchy te są silnie związane ze środowiskiem leśnym. Ich larwy są ksylofagami, które rozwijają się w martwym lub obumierającym drewnie. Często znajdowane w dziuplach drzew. Dokładna biologia wielu gatunków nie jest jeszcze poznana.
 |
Xylomyia maculata |
 |
Gzowate (Oestridae)
Rodzina licząca na świecie około 1500 gatunków, w Polsce natomiast prawdopodobnie 14 (wg. Fauna Europae). Rodzina ta zrzesza w sobie pasożyty dużych gatunków zwierząt, a czasem także ludzi. Dotyczy to jednak larw, które są pasożytami wewnętrznymi i często żyją np. pod skórą. Pasożytowanie w ludziach dotyczy głównie tropikalnych gatunków, polskim zdarza się to sporadycznie. Wiele z nich powoduje jednak ogromne szkody w hodowli bydła, koni, owiec, a także wśród dziko żyjących jeleniowatych. Dorosłe gzy, nie pobierają natomiast żadnego pokarmu i żyją najczęściej kilka dni.
 |
Bydleń jeleni (Hypoderma diana) |
 |
Świat Makro.com 