Pluskwiaki żyjące w wodzie

Większość przedstawicieli dawnych pluskwiaków różnoskrzydłych to stworzenia lądowe, ale niektóre przystosowały się do wodnego trybu życia. Ze względu na zamieszkiwane przez nie miejsce, dzieli się je na dwie, ekologiczne grupy: Nepomorpha, czyli pluskwiaki żyjące pod wodą oraz Gerromorpha, zamieszkujące jej powierzchnię.

Pluskolcowate (Notonectidae)

Rodzina pluskwiaków licząca na świecie około 350 gatunków, w Polsce zaś tylko 6. Pluskolce charakteryzują się kształtem ciała, przypominającym wyglądem łódeczkę oraz trzecią parą nóg, która jest silnie wydłużona i pokryta licznymi włoskami (pełni rolę wioseł). Pluskwiaki z tej rodziny można poznać już na pierwszy rzut oka, ponieważ niemal zawsze pływają grzbietem do dołu. Przeważnie przebywają tuż przy powierzchni wody, zaś zaniepokojone nurkują i chwytają się podwodnych roślin, by nie wypłynąć na powierzchnię (pod skrzydłami magazynują powietrze, które jest lekkie i z łatwością je wypycha do góry). Pluskolce są drapieżnikami, polującymi na inne, wodne bezkręgowce, a czasem również na drobne kręgowce. Kiedy zachodzi taka potrzeba, wychodzą na brzeg by wysuszyć skrzydła i odlecieć w poszukiwaniu innego zbiornika wody.

Pluskolce (Notonecta spp.)

Żyrytwowate (Naucoridae)

Kolejna nieduża rodzina, licząca na świecie zaledwie 400 gatunków. W Polsce mamy natomiast tylko jeden: żyrytwę pluskwowatą (Ilyocoris cimicoides). Ten pospolity pluskwiak zamieszkuje niemal każdy rodzaj zbiornika wodnego, od małego oczka wodnego, po zatoczki większych jezior oraz wolno płynące rzeki. Pierwsza para jej nóg uległa przekształceniu w narząd chwytny. Dzięki niemu łapie drobne bezkręgowce, które stanowią jej pokarm. Jest świetnym pływakiem, zaś część osobników, potrafi także latać, by zmienić jeden zbiornik wodny na kolejny.

Żyrytwa pluskwowata (Ilyocoris cimicoides)

Płoszczycowate (Nepidae)

Rodzina pluskwiaków licząca na świecie 268 gatunków i tylko dwa w naszym kraju. Płoszczycowate to duże pluskwiaki, największa z nich, czyli topielnica (Ranatra linearis), razem z rurką oddechową, może osiągać nawet 8 cm. Jest jednak bardzo smukła zaś dzięki przednim odnóżom chwytnym, przypomina trochę modliszkę. Jej mniejszą kuzynką jest płoszczyca szara (Nepa cinerea), mocno spłaszczony pluskwiak, który wraz z rurką oddechową może osiągać 2,5 cm. Również i jej przednie odnóża są chwytne, zaś swym wyglądem, płoszczyca przypomina wyglądem małego skorpiona, co zresztą znalazło odzwierciedlenie w wielu zagranicznych nazwach. Płoszczycowate to drapieżniki, polujące na inne bezkręgowce. Często atakują ofiary większe niż one, włącznie z drapieżnymi bezkręgowcami i drobnymi kręgowcami (kijanki, narybek). Na swoje ofiary polują z zaskoczenia. Same doskonale się maskują wśród opadłych liści czy podwodnej roślinności. Oba te gatunki są bardzo pospolite i zamieszkują niemal wszystkie typy zbiorników wodnych w naszym kraju.

Płoszczyca szara (Nepa cinerea)

Topielnica (Ranatra linearis)

**Wodziarkowate (Mesoveliidae)**

Niewielka rodzina pluskwiaków, licząca na całym świecie raptem ok. 50 gatunków. W Polsce występuje tylko jeden z nich, czyli wodziarka (Mesovelia furcata). Te niewielkie pluskwiaki (mierzą około 3 mm), żyją na powierzchni wody, głównie wśród pływających liści, gdzie polują na inne bezkręgowce, szczególnie owady opadłe przypadkiem na taflę wody. Zamieszkują głównie wody stojące, rzadziej wolno płynące.

Wodziarka (Mesovelia furcata)

Poślizgowate (Hydrometridae)

Rodzina pluskwiaków, licząca na świecie około 140 gatunków oraz tylko dwa, żyjące w naszym kraju. Są to nieduże owady (osiągają około 1 cm), o smukłym, patykowatym ciele oraz cienkich, długich nogach. Pluskwiaki te żyją tuż przy brzegu, między lądem, a wodą. Bez trudu poruszają się po powierzchni wody, powoli po niej krocząc. Żywią się innymi owadami, zarówno martwymi, jak i żywymi, ale osłabionymi, np. przez walkę w wodzie. Pluskwiaki te zamieszkują zarówno wody stojące, jak i wolno płynące.

Poślizg żółtaczek
(Hydrometra gracilenta)

Nartnikowate (Gerridae)

Bardzo liczna rodzina pluskwiaków wodnych, licząca na całym świecie aż 1700 gatunków, w Polsce natomiast 12. Nartnikowate zamieszkują bardzo różne zbiorniki wodne, niektóre tropikalne gatunki można spotkać nawet na powierzchni mórz i oceanów. Są to owady o bardzo smukłym ciele (choć nie aż tak, jak u poślizgowatych), oraz długich, cienkich nogach drugiej i trzeciej pary. Pierwsza para jest przekształcona w odnóża chwytne. Nartnikowate żyją na powierzchni wody, ślizgając się na niej i podskakując. Są naprawdę bardzo szybkie. W ten sposób nie tylko mogą uciec przed wrogami, ale także migiem podpłynąć do ofiary, zanim to zrobi konkurencja. Nartniki żywią się innymi owadami, zarówno martwymi, jak i żywymi, które wpadły do wody.