Pierścienice (Annelida)

Typ bezkręgowców obejmujący ponad 17 tys. gatunków na całym świecie oraz 300 w Polsce. Ciała pierścienic są silnie wydłużone, złożone z wielu pierścieni. Część z nich żyje w środowisku wodnym (zarówno morskim jak i w wodach śródlądowych), jak również lądowym, głównie w glebie i ściółce leśnej. Niektóre z nich są saprofagami, inne pasożytami, a także filtratorami, czy nawet drapieżnikami. Generalnie, typ pierścienic dzieli się na 4 gromady: wieloszczety (Poluchaeta), krążkokształtne (Myzostomida), skąposzczety (Oligochaeta) i pijawki (Hirudinea). Szczególnie ważne są skąposzczety, ponieważ to właśnie wśród nich znajdziemy znane wszystkim dżdżownice. Te ostatnie odgrywają w środowisku bardzo ważną rolę, ponieważ spulchniają, przewietrzają i mieszają glebę, a przez konsumowanie szczątków roślinnych przyśpieszają ich rozkład. Wodne gatunki, przyczyniają się natomiast do samooczyszczania się wód, dlatego wykorzystuje się je jako gatunki wskaźnikowe (chociażby do oceny stopnia zanieczyszczenia wody). Nie można też zapomnieć, że skąposzczety stanowią pokarm wielu gatunków zwierząt. Ze skąposzczetami są blisko spokrewnione pijawki i również im warto poświęcić odrobinę uwagi.

Pijawki (Hirudinea)

Na całym świecie mamy 500 gatunków pijawek, w Polsce zaś jest ich 44. Większości ludziom kojarzą się głównie z pasożytami, które odżywiają się krwią i w istocie wiele z nich prowadzi właśnie taki tryb życia. Większość naszych rodzimych gatunków atakuje jednak ptaki, płazy czy ryby. Większe kręgowce są celem głównie pijawki lekarskiej (Hirudo medicinalis), która co ciekawe, znajduje się w Polsce pod ochroną częściową (głównie ze względu na nadmiernie odławianie do celów medycznych oraz osuszanie ich siedlisk). Nie wszystkie pijawki są jednak pasożytami. Wiele z nich to drapieżniki, polujące na inne bezkręgowce. Przykładem może być pijawka końska (Haemopis sanguisuga), która z wyglądu przypomina lekarską, ale brak jej rdzawych linii, biegnących wzdłuż całego ciała, jak ma to miejsce u lekarskiej. Pijawki są oczywiście związane z środowiskiem wodnym, ale cześć z nich, jak wspomniana pijawka końska, może przez pewien czas przebywać na lądzie, a właściwie na pograniczu lądu i wody. Prawdziwie lądowe gatunki, które są zresztą bardzo nieliczne, można spotkać tylko w tropikach.