Ważki.

Zalotka czerwonawa (Leucorrhinia rubicunda) – wielbicielka torfowisk

Posted by skorpion21 on 10 Maj 2012

Kategorie: Ważki.. Tagi: Leucorrhinia rubicunda, owad, torfowiska, ważka, ważkowate, zalotka czerwonawa. 7 Komentarzy

W ostatnim czasie miałem okazję odwiedzić stadion leśny w Olsztynie i to leśny w dosłownym tego słowa znaczeniu. W większej części, jest on zarośnięty i jednocześnie podmokły. Idealne warunki rozwoju dla zalotki czerwonawej, którą można tam spotkać i to w dość dużych ilościach. Nie jest jednak łatwo ją obserwować, a tym bardziej fotografować, ponieważ łatwo się płoszy. Zaniepokojona, unosi odwłok do góry i po chwili odlatuje, niekiedy na sporą odległość. Na szczęście niektóre z nich ładnie mi pozowały.

Systematyka

W naszym kraju żyje 5 gatunków zalotek (Leucorrhinia spp.). Część z nich, jak zalotka białoczelna (L. albifrons) czy zalotka spłaszczona (L. caudalis), to gatunki rzadko spotykane, objęte ochroną gatunkową. Zalotka czerwonawa jest spośród nich najczęściej spotykana. Łudząco podobna, jest do niej zalotka torfowcowa, znana również jako zalotka wątpliwa (L. dubia). Podstawowa różnica między dwoma gatunkami, to ubarwienie żyłki kostalnej. Teraz wszyscy zaczną się drapać w głowę i zastanawiać o którą konkretnie żyłkę chodzi (wszak tylko nieliczni są odonatologami). Na szczęście, nie trzeba się specjalnie wysilać, by móc ją dostrzec. Żyłka kostalna, to pierwsza żyłka, na brzeżnej krawędzi każdego skrzydła. U zalotki czerwonawej, jest ona w całości żółta. W przypadku jej kuzynki, fragment tej żyłki od nasady do węzełka (niewielkie wygięcie, pośrodku żyłki kostalnej) jest barwy czarnej. Dopiero fragment od węzełka do zakończenia skrzydła jest żółty. Trzeba jednak uważać, gdyż nie zawsze to widać na zdjęciach. Ponadto, różnice pomiędzy obydwoma gatunkami, wynikają także z rozmiarów (zalotka torfowcowa jest o jakieś 5-10 mm mniejsza od zalotki czerwonawej), sylwetki (zalotka wątpliwa jest smuklejsza od omawianej kuzynki), oraz plamek na odwłoku (u samca L. dubia, czerwone plamki na odwłoku, są znacznie mniejsze niż u L. rubicunda, podobnie jak w przypadku samic, gdzie żółte plamki na odwłoku L. dubia są mniejsze, a do tego inaczej ułożone, niż na odwłoku L. rubicunda).

Wygląd

Zalotka osiąga długość od 3 do 4 cm, zaś rozpiętość jej skrzydeł sięga 6 cm. Podobnie jak u innych ważek, możemy u niej zaobserwować bardzo silny dymorfizm płciowy. Samiec jest w dużej mierze czarny, zaś na segmentach odwłoka oraz u nasad skrzydeł znajdują się czerwone plamki. Samiczka także jest czarna, ale u niej plamki na odwłoku są większe i żółte. Jej odwłok jest wyraźnie grubszy niż u samca i w ogóle sprawia wrażenie masywniejszej. Warto też zwrócić uwagę na jasną barwę nadustka, która jest taka sama u obu płci. Jest to jednak przydatna cecha przy odróżnianiu jej od innych zalotek.

Gdzie ją można spotkać?

Zalotka to ważka związana przede wszystkim z torfowiskami i niewielkimi, leśnymi zbiornikami wodnymi. Gatunek ten można spotkać w całej Polsce (poza terenami górskimi), a na terenach, gdzie sprzyja jej środowisko, potrafi być bardzo liczna. Pierwsze osobniki pojawiają się bardzo wcześnie i można je obserwować od drugiej połowy kwietnia do czerwca, a czasem nawet lipca.

Tryb życia

Jak wspomniałem na początku, zalotki są bardzo płochliwe, a jakby tego było mało ich ubarwienie wcale nie sprzyja ich wypatrzeniu. Niby jest ono kontrastowe, ale wystarczy, by taka ważka usiadła na jakimś niejednolitym podłożu, byśmy natychmiast stracili ją z oczu. Zalotki najchętniej siadają w trawie, na nisko rosnących roślinach lub połamanych patykach, rzadziej zaś wybierają pnie i gałęzie drzew. Kiedy już zdecydują się na nich usiąść, spędzają czas na wygrzewaniu się, bądź też polowaniu na drobne owady. Samice widywałem głównie pojedynczo, samce zaś potrafiły być o wiele liczniejsze i co ciekawe, nie są w stosunku do siebie aż tak agresywne, jak ma to miejsce u innych ważek. Bez większego problemu, może siąść obok siebie kilka osobników i jedynie z rzadka, gdy wzbijają się w powietrze, dochodzi między nimi do sprzeczek (które jednak trudno nazwać walkami).

Do złączenia się ze sobą samicy z samcem, dochodzi najczęściej na ziemi, ale zdarza im się też kopulować w powietrzu. Osobiście nie miałem jeszcze okazji spotkać kopulującej parki, ale może kiedyś dostanę taką szansę. W każdym razie, kiedy kopulacja się kończy, oddalają się nad wodę, gdzie, w raczej dyskretny sposób, składają do wody jajeczka. Po jakimś czasie wylęgają się z nich larwy, których rozwój trwa dwa lata. W tym czasie kryją się na dnie, gdzie polują na drobne bezkręgowce.

Straszka syberyjska [północna] (Sympecma paedisca)

Posted by skorpion21 on 1 Maj 2012

Kategorie: Ważki.. Tagi: owad, północna, straszka syberyjska, Sympecma paedisca, ważka równoskrzydła, wiosna, zimowanie. 5 Komentarzy

Pierwsze ważki pojawiają się gdzieś tak na przełomie kwietnia i maja. Wtedy to właśnie możemy zaobserwować np. łunice, ważki płaskobrzuche czy gadziogłówki. Są jednak ważki, które pojawiają się wcześniej niż cała reszta. Konkretnie dwa gatunki, które można spotkać już w marcu, jeśli tylko temperatura będzie im sprzyjać. Jakie to gatunki? Zaraz zobaczycie.

Systematyka

W naszym kraju żyją dwa gatunki straszek (Sympecma spp.). Zaliczają się one do rodziny pałątkowatych (Lestidae). My skupimy się głównie na straszce syberyjskiej (zwanej też północną), Oprócz niej, mamy jednak jeszcze straszkę pospolitą (Sympecma fusca). Pozwolę sobie o niej wspomnieć na koniec artykułu i nawet pokaże jej zdjęcie.

Wygląd

Ta nieduża ważka dorasta do około 3,7 cm. Rozpiętość jej skrzydeł sięga zaś 4,4 cm. Pod względem wyglądu przypomina inne ważki równoskrzydłe. Jest jednak bardzo niepozornie ubarwiona, dlatego nie zawsze zwraca na siebie taką uwagę jak one. Początkowo, tuż po przeobrażeniu się, straszki mają słomkową barwę ciała. Później jednak stają się brunatne, przy czym spód tułowia i odwłoka jest jaśniejszy niż reszta. Na wierzchnich segmentach mamy ciemne plamy, tworzące wspólnie biegnący przez środek odwłoka pas. Skoro o pasach mowa, to najważniejsze są te na boku tułowia. U straszki syberyjskiej górny, ciemny pasek jest znacznie szerszy niż drugi ciemny tuż pod nim. Do tego ten górny ma skierowany do dołu kwadratowy„ząbek.”To ważna cecha, która pozwala nam odróżnić ten gatunek od straszki pospolitej, u której oba pasy mają podobną szerokość, a ten górny jest pozbawiony „ząbka.”

No dobrze, zobaczmy teraz jak odróżnić samca od samiczki. U straszek nie jest to wcale takie proste. W przeciwieństwie do wielu innych ważek, obie płci straszek mają niemal takie same ubarwienie, więc ono nam tutaj nie pomoże. Za to zakończenie odwłoka jak najbardziej. Samiec na jego końcu ma białe przysadki odwłokowe, przypominające małe szczypce. U samiczki przysadki odwłokowe również są białe, ale mają zupełnie inny kształt. Z wyglądu bliżej im bowiem do maleńkich płatków, albo listków.

Na koniec ciekawostka. Na wiosnę, u osobników obu płci wierzch oczu przybiera jaskrawą, niebieską barwę. Jest to związane z okresem godowym, który się wtedy u nich odbywa.

Gdzie ją można spotkać?

Straszka syberyjska to ważka o nierównomiernym rozmieszczeniu. Występuje głównie na północnym-zachodzie, oraz wschodzie kraju. W pozostałych regionach jest rzadka lub nie ma jej w ogóle. Związana jest głównie z wodami stojącymi, takimi jak małe, płytkie jeziorka i stawy, a także żwirownie czy zatoki większych jezior. Lubi się jednak oddalać od wody, dlatego można ją wypatrzeć także w lasach, zwłaszcza na nasłonecznionych obrzeżach czy drogach.

Jako że to właśnie dość rzadki gatunek, kiedyś była objęta całkowitą ochroną gatunkową. W 2014 r. zaszły jednak zmiany i obecnie jest gatunkiem częściowo chronionym.

Tryb życia

Jak wspomniałem na początku, straszki to wyjątkowe ważki. Pojawiają się bardzo wcześnie i nie bez powodu zresztą. Obie nasze straszki to jedyne krajowe ważki, które zimują jako owady dorosłe. Zimując usadawiają się wśród uschniętej roślinności i zapadają w stan diapauzy. Tak, wiem. Zastanawiacie się, cóż to ta cała diapauza i jakim cudem w czasie jej trwania, są wstanie przetrwać mrozy, prawda?

Cóż, diapauza to nic innego jak owadzi zimowy sen, podczas którego ich organizmy są wprowadzane w stan spoczynku. W czasie jego trwania owady nie rozmnażają się, zaś oddychanie i metabolizm znajdują się na bardzo niskim poziomie (jak nam zresztą wyjaśnia Wikipedia). Nie straszne im wówczas ani niskie temperatury (nawet grubo poniżej zera) ani szron który je wtedy pokrywa, zwłaszcza jeśli się dobrze ukryją. Mało tego… przy niedużych mrozach, gdy czują się zagrożone, mogą się nawet przesunąć na drugą stronę gałązki. Zresztą, ich niepozorne ubarwienie sprawdza się wówczas doskonale. Brunatne kolory świetnie je maskują wśród uschniętej roślinności, przez co naprawdę trudne je wypatrzeć. Gdy pojawi się jakaś odwilż, nawet w środku zimy, mogą się wybudzić z zimowego snu i wtedy możemy się na nie natknąć (ostrzegam, są wówczas bardzo płochliwe i trudno je sfotografować). Pozostałe ważki zaś, niestety giną tuż przed zimą, zaś zimują ukryte na dnie zbiorników wodnych larwy.

My jednak wróćmy do straszek. Te na wiosnę odbywają gody. Jedna populacja wokół przykładowego jeziorka może liczyć nawet 1000 sztuk. Osobiście, natknąłem się na niedużą grupkę wokół stawu otoczonego torem motocrossowym. Niezbyt to spokojna okolica, ale wystarczyła, bym znalazł wokół stawu około 20 sztuk (a niewykluczone, że latało ich tam więcej). Podczas godów, samiczki łączą się z samcami w parki, tworząc razem swego rodzaju „serduszkowe tandemy”. Po zapłodnieniu parka przysiada na jakiejś nadwodnej roślinie. Samiec w dalszym ciągu przytrzymuje przedtułów swoimi przysadkami odwłokowymi, natomiast samiczka wkłuwa się swoim pokładełkiem w tkankę roślinną i składa w niej jaja. Stopniowo parka przesuwa się w dół, tworząc rząd nacięć w niemal równych odstępach. Później rozdzielają się zaś na przełomie maja i czerwca giną.

Wkrótce po złożeniu jaj wylęgają się z nich larwy, które prędko wskakują do wody, by wieść swoje… krótkie jak na ważki życie. Ich rozwój trwa bowiem tylko dwa lub trzy miesiące (u innych gatunków ważek, larwa może się rozwijać nawet 3 lata). W tym czasie larwy kryją się wśród roślin, gdzie polują na drobne bezkręgowce. Gdy larwa jest już gotowa by się przeobrazić, wchodzi na jakąś wystającą z wody roślinkę i tam odbywa się cała akcja.

Dorosłe straszki pojawiają się gdzieś tak w połowie lata. Nie zajmują się wtedy godami, lecz skupiają na odżywianiu. Jak inne ważki są drapieżnikami, które polują na różne, drobne owady. Polowania są dla nich ważne, gdyż w ten sposób mogą zgromadzić zapas energii, który przyda im się w czasie zimowania.

**Straszka pospolita (Sympecma fusca)**

Druga nasza straszka pod względem wyglądu jest bardzo podobna do straszki północnej. Jak je odróżnić, napisałem przy okazji wyglądu syberyjskiej, więc pominę tą część. W przeciwieństwie do naszej bohaterki, straszka pospolita występuje w niemal całej Polsce z wyjątkiem gór. W północno-wschodniej części kraju jest jednak znacznie rzadsza niż w pozostałych.

Pod względem trybu życia, jest zbliżona do kuzynki, jednak składanie przez nią jaj, odbywa się nieco później (od połowy maja do połowy czerwca). Więcej na jej temat napisałem tutaj.

Larwa husarza (Anax sp.)

Posted by skorpion21 on 23 marca 2012

Kategorie: Ważki.. 8 Komentarzy

Korzystając z tego, że w Olsztynie panowała dzisiaj bardzo piękna pogoda, postanowiłem wybrać się nad jezioro Krzywe, a później nad bardzo sympatyczne oczko wodne. Jako, że jeziora powoli – ale jednak – zaczynają odmarzać, miałem okazje poszukać kilku wodnych owadów. Moja uwagę przykuł pluskolec pospolity. Niestety okazał się być szybszy ode mnie i wpłynął pod dryfującą na wodzie korę drzewa. Nie poddając się odchyliłem ją, licząc na to, że uda mi się go skłonić do wypłynięcia. Zamiast jego, zobaczyłem jednak siedzącą na jej spodzie larwę ważki różnoskrzydłej i to o sporych rozmiarach (miała pond 4 cm). Musze przyznać, że zaskoczyła mnie. Kiedy jednak ochłonąłem, postanowiłem nie czekać dłużej i pochwycić ją w pojemniczek. Dzięki temu miałem okazje lepiej jej się przyjrzeć oraz zrobić trochę zdjęć. Część zdjęć nie wyszła mi zbyt dobrze przez palące słońce, ale na szczęście niektóre z nich mogę wam pokazać.
Larwa ważki. Miałem już okazję ją przedstawić przy okazji artykułu o husarzu mniejszym (https://swiatmakrodotcom.wordpress.com/2011/09/20/husarz-mniejszy-ciemny-anax-parthenope-podniebny-wojownik/), jednak wtedy mogłem wam pokazać jedynie wylinki po ostatnim linieniu larwy. Tym razem mogę ją pokazać w całej okazałości. Larwa ma charakterystyczną, zielonkawo-słomkową barwę, co ułatwia jej maskowanie się wśród wodnej roślinności. Tam też czai się na swoje ofiary, które chwyta za pomocą tzw. maski (którą również miałem okazję opisywać). Jako, że bardzo ładnie wyszło mi ujęcie ważki na grzbiecie, możecie przyjrzeć się temu narządowi podczas spoczynku.
Larwę husarza można odróżnić od podobnych do niej larw żagnic przyglądając się uważnie jej głowie. Jeżeli boczna krawędź głowy – tuż za oczami – jest prosta i krótsza od oczu, znaczy, że mamy larwę husarza (Anax sp.). Jeśli natomiast krawędź ta zwęża się w lewą stronę i jest dłuższa od oczu, bądź ma taką samą długość, to znak, że mamy do czynienia z larwą żagnicy (Aeshna sp.). Przypuszczam, że moja larwa należy do husarza mniejszego, czyli tego, którego wam opisywałem (głównie dlatego, że to jedyny gatunek husarza jaki spotkałem nad jeziorem Ukiel, zwanym Krzywym). Głowy sobie jednak uciąć nie dam, tym bardziej, że nie widać cech, wg których można zidentyfikować dokładny gatunek. Musi więc być tak jak jest.

Gadziogłówka pospolita [zwyczajna] (Gomphus vulgatissimus)

Posted by skorpion21 on 11 grudnia 2011

Kategorie: Ważki.. Tagi: drapieznik, gadziogłówka pospolita, gadziogłówka zwyczajna, Gomphus vulgatissimus, ochrona owadów, owad, rzeki, ważka. 3 Komentarze

Gadziogłówka. Jak tak popatrzeć na jej głowę, to faktycznie jest w niej coś gadziego i chyba nie tylko ja tak uważam, skoro dostała właśnie taką nazwał. Tę ciekawą ważkę często spotykam wiosną nad Łyną, gdzie potrafi być naprawdę bardzo liczna. O ile u nas w Polsce jest gatunkiem pospolitym, o tyle w innych państwach, już nie jest z nią tak różowo.

Ochrona

No właśnie. Jej drugi człon nazwy, czyli vulgatissimus oznacza „bardzo pospolita,” a nawet „najpospolitsza.” Nazwa ta została nadana przez samego Karola Linneusza. Ten słynny przyrodnik chyba jednak nie przewidział, że w przyszłości liczebność tej ważki zostanie mocno nadszarpnięta. Zwłaszcza w krajach zachodniej Europy. W Niemczech na ten przykład jest gatunkiem dużo rzadszym niż w naszym kraju. Dlaczego? Gadziogłówki są niezwykle wrażliwe na zanieczyszczenia wód, w których żyją ich larwy. Tam, gdzie jest ona zabrudzona zwyczajnie zanika i przez to dochodzi do tego, co mamy u naszego zachodniego sąsiada. Nas na szczęście to nie dotyczy i jak wspomniałem wyżej, u nas to wciąż pospolity gatunek, nie objęty żadną formą ochrony. Jeszcze. Jak długo potrwa zanim i u nas gadziogłówka zacznie zanikać? Miejmy nadzieje, że nie będziemy musieli się o tym przekonywać, bo naprawdę szkoda by było stracić tak piękną ważkę. Warto o tym pamiętać, gdy zechcemy wylać do wody jakieś świństwo lub umyć w rzece nasz samochód.

Systematyka

Gadziogłówka zalicza się do rodziny gadziogłówkowatych (Gomphidae), która w naszym kraju ma zaledwie 4 reprezentantów. Za to jakich! Jest np. smaglec ogonokleszcz (Onychogomphus forcipatus), rzadka ważka, której samce mają na końcu odwłoka maleńkie szczypczyki… trochę jak u skorka! Oprócz niego, mamy także trzeplę zieloną (Ophiogomphus cecilia), nierzadką ważkę, która jednak wciąż znajduje się na liście gatunków chronionych (co jest w dużej mierze skutkiem unijnych przepisów). Do tego jest naprawdę pięknie ubarwiona.

Nas interesuje jednak rodzaj Gomphus. W nim mamy 2 gatunki. Pierwszy to gadziogłówka żółtonoga (Gomphus flavipes), kiedyś ściśle chroniona, a w październiku 2014 r zdegradowana do gatunku chronionego częściowo. Związana w dużej mierze z dolinami dużych, nizinnych rzek, gdzie potrafi być nawet pospolita. Charakteryzuje się tym, że jej nogi są żółto-czarne (z przewagą żółtego). Nie to co nasza gadziogłówka pospolita, u której nogi są całkowicie czarne. O jej wyglądzie jednak za chwilę.

Wygląd

Nasza gadziogłówka to średniej wielkości ważka. Osiąga długość do 5 cm, zaś rozpiętość jej skrzydeł wynosi około 7 cm. Na jej głowie znajdują się zielonkawo-szare oczy, które nie są porażająco duże (a wiemy jak wielkie „gały” mogą mieć ważki), a do tego są w znaczącym odstępie od siebie. To cecha charakterystyczna wszystkich przedstawicieli gadziogłówkowatych. Idąc dalej mamy tułów, a na nim sześć, jednolicie czarnych nóg (że tak się pozwolę powtórzyć), oraz dwie pary skrzydeł. I tutaj się zatrzymamy na chwilę. W nich bowiem objawia się dymorfizm płciowy, czyli różnica między samcem, a samicą. Rzecz kryje się w drugiej parze skrzydeł. W przypadku samców, w nasadzie każdego skrzydła tej pary znajduje się swego rodzaju wcięcie, przypominające „ząbek”. U samic natomiast ta część skrzydeł jest zaokrąglona. Został nam jeszcze odwłok. Ten u samca jest wyraźnie smuklejszy, zaś jego koniec rozszerza się w taką jakby maczugę. Na jej końcu znajdują się narządy analne, czyli czarne, mocno od siebie odchylone krótkie wyrostki. W przypadku samic odwłok jest wyraźnie grubszy i również kończy się maczugowato. Przydatki analne na jego końcu są jeszcze krótsze niż u samca, przez co nie zwracają na siebie uwagę. Za to pokładełko na spodzie 8 segmentu odwłoka już może nam wpaść w oko. Nie jest może ono największe, ale jak się dobrze przyjrzeć samiczce z boku, to można je dostrzec.

Na koniec ubarwienie. Świeżo po przeobrażeniu, gadziogłówka jest żółtawa z brązowymi dodatkami. Młode osobniki stają się jaskrawo-żółte z czarnymi pasami, które są szczególnie grube na odwłoku. Z wiekiem gadziogłówka jednak ciemnieje. Jej żółte elementy blakną i przybierają zielonkawo-szary odcień.

Gdzie ją można spotkać?

Praktycznie w całej Polsce, poza jakimiś szczególnie wysokimi górami. To pospolity gatunek, który można spotkać w pobliżu wód płynących różnego rodzaju. Mogą to być większe i mniejsze rzeki, a także strumienie. Niekiedy trafia się też w żwirowniach i jeziorach przepływowych. Pierwsze osobniki pojawiają się już na początku maja i można je obserwować do końca czerwca.

Tryb życia

Choć pospolita, to nie zawsze idzie ją łatwo wypatrzeć. Jest to spowodowane przede wszystkim jej trybem życie. Dorosłe ważki lubią fruwać wśród koron drzew, zaś jeśli już zlecą na dół, to przenoszą się w zarośla. Najczęściej latają blisko wód, ale czasem niektórym osobnikom zdarza się odfrunąć od nich i wówczas mogą się trafić w lesie, nad jakąś drogą. Jak na ważkę przystało gadziogłówka to groźny drapieżnik, polujący w locie na inne owady. Jej łupem mogą padać średniej wielkości ćmy, a nawet inne ważki (co akurat nie jest rzadkim zjawiskiem wśród tej grupy owadów). Przy większym posiłku lubi przysiąść na jakiejś roślince i wtedy można ją najłatwiej sfotografować.

Oprócz posiłku, równie ważne w życiu tych ważek jest rozmnażanie. W czasie rozrodu, kopulujące ważki łączą się ze sobą w bardzo typowe dla ważek „serduszko” i kopulują na jakiejś roślince, gdzieś w ustronnym miejscu. Po wszystkim samice składają wprost do wody (zanurzając w wodzie koniuszek odwłoka) około 500 jajeczek. Larwy wylęgają się po kilku tygodniach. Żyją zagrzebane w mule, gdzie spędzają większość swojego życia. Tam polują na różne drobne organizmy. Ich rozwój może trwać nawet 3 lata.

Przeobrażenie

Wiosna 2014 roku dała mi możliwość obserwowania i udokumentowani przeobrażenia się larwy w dorosłą gadziogłówkę. Dzięki temu mogę wam opowiedzieć oraz pokazać, jak to u ważek wygląda.

Kiedy nadchodzi czas, larwa ważki robi się znacznie bardziej niespokojna. Wstrzymuje się z pobieraniem pokarmu, staje się ospała, a związki przyszłych skrzydeł nabierają większego rozmiaru. Coraz częściej zaczyna przebywać tuż przy brzegu, co jakiś czas wychylając ponad powierzchnię swoją głowę i tułów. Po co? Larwy ważek są przystosowane do oddychania pod wodą dzięki swoim skrzelotchawkom. Jako że przeobrażenie ma miejsce na lądzie, larwa musi się przestawić na oddychanie powietrzem atmosferycznym.

W końcu następuje taki czas, gdy uznają, że pora zmienić się we wspaniałe ważki. Najłatwiej mają, gdy mogą bezpośrednio wgramolić się na jakąś łodygę trzciny, konar, czy nawet podporę mostu. Jeśli jednak nie ma nic takiego w pobliżu, to nie robią z tego wielkiego dramatu. Po prostu ruszają przed siebie po suchym brzegu, aż dojdą do jakiegoś pnia czy słupa. Gdy larwa ma szczęście (a nie wszystkim się to uda, w końcu taka „pełznąca” po lądzie larwa, to świetny łup dla jakiegoś ptaka) i usadowi się gdzieś wysoko, wówczas może… całkiem znieruchomieć! W pewnym momencie jej tułów, a w chwilę później także głowa, zaczynają dosłownie pękać. Z coraz większej szczeliny, powoli zaczyna się wyłaniać dorosła ważka. Najpierw widać główkę, później tułów i nogi, a na końcu odwłok. W międzyczasie jej wychodzenia, po bokach ciała, niejednokrotnie widać białe „niteczki.” O co z nimi chodzi? Ano o to, że powstają w wyniku linienia wyściółek głównych tchawek, za pomocą których będzie oddychał dorosły owad.

Kiedy imago wydostanie się ze swojego dawnego „ubranka,” przychodzi czas na doprowadzenie się do ładu i składu. W pierwszej kolejności zaczyna od skrzydeł. Początkowo są stosunkowo małe. Całe pogięte, jednolicie białe i w ogóle nie podobne do skrzydeł dorosłego owada. Dopiero z czasem, żyłki w skrzydłach zaczynają się napełniać hemolimfą (owadzią krwią), dzięki czemu stają się coraz większe i coraz prostsze. Żyłki zmieniają również barwę na znacznie ciemniejszą, zaś całe skrzydła stają się bezbarwne. Oprócz skrzydeł, także odwłok ulega wydłużeniu, a do tego robi się coraz grubszy. Sama ważka również zaczyna nabierać coraz żywszych barw. Wreszcie nadchodzi czas, kiedy gadziogłówka w końcu może rozprostować skrzydła i porządnie je wysuszyć na słońcu. Wtedy pozostaje jeszcze przez jakiś czas w miejscu, kontynuując nabieranie kolorów. Dopiero gdy już wszystko będzie gotowe, gadziogłówka odlatuje w siną dal.

Jeśli chcielibyście być światkami tego niesamowitego cudu natury, nie ma nic prostszego. Wystarczy, że w pierwszych tygodniach maja wybierzecie się nad pobliską rzekę i uważnie rozejrzycie wokół trzcinowisk, czy nawet po pomostach i kładkach. Warunek jest taki, że musicie wcześnie wstać, gdyż cała akcja odbywa się rano (osobnika, którego widzicie na zdjęciach znalazłem około 8.30). Podobnie jest zresztą u innych ważek. Przygotujcie się też na to, że przeobrażenie się w owada dorosłego zajmuje gadziogłówce trochę czasu (moja potrzebowała na to około dwóch godzin, przy czym nie doczekałem końca suszenia jej skrzydeł, a to również zajmuje jej trochę czasu). Jeśli się spóźnicie, jedyne co was czeka, to puste wylinki, których spore ilości można znaleźć na pniach i w wielu innych miejscach.