Bzygowate opanowały sztukę udawania innych owadów do perfekcji, a najlepszym tego przykładem jest gnojka trzmielowata. Na pierwszy rzut oka naprawdę można ją pomylić z trzmielem i oto jej zresztą chodzi. Trzmiele potrafią żądlić i wiele drapieżników zwykle omija je szerokim łukiem. Dlatego podszywanie się pod nie może zapewnić gnojce bezpieczeństwo, choć oczywiście nie stuprocentowe. W końcu są również tacy owadożercy, którzy mają za nic takie ostrzeżenia i polują zarówno na żądłówki jak i na udające je muchówki. Dlatego czasami się zdarzy, że gnojka zostanie mimo wszystko upolowana np. przez pająka.
Systematyka i wygląd
Muchówki z rodzaju Eristalis to jedne z najbardziej znanych bzygowatych (Syrphidae). Należy do nich aż 16 rodzimych gatunków, jednak gnojka trutniowata wyróżnia się wśród nich swoim ubarwieniem i jest większa szansa, że pomylimy ją z trzmielówką łąkową, niż z inną gnojką. Dodam, że w Internecie można się jeszcze spotkać z jej nazwą łacińską Eristalis intricaria i nawet nie próbujcie mnie pytać, dlaczego są dwie różne, bo przyznam szczerze, że nie mam zielonego pojęcia.
Gnojka trzmielowata dorasta do 1,4 cm. Jej ubarwienie jest dość zmienne, ale niezmienne jest to, że na jej ciele znajdują się rudo-żółte paski oraz jeden biały na końcu odwłoka, tak jak u prawdziwych trzmieli. Dodatkowo jej ciało pokrywają liczne, gęste włoski. Odnóża ma czarno-białe. Oczy u samców połączone, u samic rozdzielone. Mimo podobieństwa do trzmiela nie ma żądła i jest całkowicie nieszkodliwa.
Gdzie ją można spotkać?
Pospolita w całej Polsce, choć zazwyczaj widuje się ją pojedynczo lub w niewielkich ilościach. Preferuje tereny wilgotne, pojawia się na leśnych polanach i łąkach. Może też przylatywać do ogrodów. Dorosłe osobniki latają od kwietnia do września.
Tryb życia
Gnojki chętnie przylatują do rozmaitych kwiatów, aby żywić się ich pyłkiem i nektarem. Nie są wybredne i można je spotkać na różnych gatunkach, zarówno drzew, krzewów jak i roślin zielnych. Może nie są wtedy zbyt płochliwe, ale są za to bardzo ruchliwe, co może być utrudnieniem przy ich fotografowaniu. Samce są terytorialne i często zawisają w powietrzu nad swoim rewirem. Gdy pojawi się inny samiec, to po prostu go przeganiają. Larwy prowadzą wodny tryb życia. Znaleźć je można zarówno w sztucznych zbiornikach wodnych, jak i w naturalnych, a nawet w błocie, gdzie odfiltrowują z wody drobne cząsteczki organiczne.
Gnojka dziuplówka (Eristalis oestracea)
Gnojka trutniowata to nie jedyna gnojka, która podszywa się wyglądem pod trzmiela. Oprócz niej jest także gnojka dziuplówka, która na pierwszy rzut oka może ją dość mocno przypominać, jednak wzór na jej ciele jest inny. Z tą niezwykłą gnojką spotkałem się tylko raz, kilka lat temu, kiedy jeszcze brakowało mi doświadczenia w robieniu zdjęć, więc ta jej fota wyszła mi tak sobie, ale na pewno wystarczy, byście wiedzieli, jak ona wygląda. Co więcej, gdy ją wtedy spotkałem, nie wiedziałem nawet co to za gatunek i dopiero niedawno udało mi się to ustalić. Znaleźć ją można w podobnym środowisku co gnojkę trutniowatą i tak jak ona, chętnie odwiedza różne kwiaty. Jest jednak dużo rzadsza. Na koniec dodam jeszcze, że jej nazwa nie jest przypadkowa. Jej larwy rozwijają się bowiem m.in. w dziuplach drzew wypełnionych wodą, gdzie odfiltrowują drobne cząsteczki organiczne.
Świat Makro.com 